Ca sinh tư hi hữu tại Hà Nội: Sản phụ không thể nằm ngửa vì bụng quá… nặng!

08:42:58 01/12/2014

“Nói về mức độ hiếm và khó trong chăm sóc, điều trị thì ca sinh tư này thuộc hàng nhất từ trước đến nay tại bệnh viện”, PGS.TS Trần Danh Cường – Phó Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương chia sẻ. Ông cũng là người trực tiếp điều trị và mổ cho trường hợp sản phụ sinh tư hi hữu tại bệnh viện này vào ngày 27/11 vừa qua.

Ca sinh tư hi hữu tại Hà Nội: Sản phụ không thể nằm ngửa vì bụng quá… nặng! 1

Sản phụ Vũ Thị Phương Hoa đang được chăm sóc tại khoa Sản 2 (Bệnh viện Phụ sản Trung ương). Ảnh: CHÍ CƯỜNG

Lưng chạm tường, bụng ra đến mép giường

Chia sẻ cùng PV một ngày sau khi sản phụ Vũ Thị Phương Hoa (SN 1984, tại Hà Nội) sinh thành công 4 cháu bé (gồm 3 trai, 1 gái), PGS.TS Trần Danh Cường không giấu được niềm vui: “Trường hợp sinh đôi, sinh ba tại bệnh viện không ít, nhưng sinh tư thành công như sản phụ Hoa thì phải gọi là hiếm! Bởi bản thân một người mang tới 4 thai với vết sẹo mổ đẻ cũ trên tử cung tiềm ẩn quá nhiều nguy cơ tai biến”.

Cách đây 6 năm, chị Phương Hoa đã trải qua một lần sinh bằng phương pháp mổ. “Một người mang 1 thai với vết sẹo mổ cũ đã có nguy cơ vỡ tử cung do vết sẹo giãn ra. Chị Hoa còn mang tới 4 thai, tử cung căng hết mức, nguy cơ cao đó có thể xảy ra bất kỳ lúc nào. Điều này đòi hỏi việc theo dõi, chăm sóc hết sức chu đáo”, PGS.TS Trần Danh Cường nói.

Trước đó, như các báo đã thông tin, sau 4 năm tìm kiếm các phương pháp hỗ trợ sinh sản bất thành, tháng 4/2014, vợ chồng chị Hoa đã nhờ đến kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm. Điều bất ngờ là khi sang tháng thứ 4, khi chị Hoa tới khám tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, đã phát hiện 3 phôi nhưng có 4 thai đang phát triển tốt. Từ tuần thai thứ 25, chị Hoa nhập viện và điều trị tại Khoa Sản bệnh lý (Sản 1) do PGS.TS Trần Danh Cường làm Trưởng khoa.

Nói về sự khó khăn trong quá trình chăm sóc, theo dõi cho sản phụ đặc biệt này, PGS.TS Trần Danh Cường nhớ lại: “Bạn cứ tưởng tượng, chị Hoa vốn người nhỏ bé, lại mang đa thai, khi nằm nghiêng trên giường, lưng chị chạm tường nhà, còn bụng vượt quá cả mép giường. Chị di chuyển cũng rất khó khăn, bản thân bác sĩ khi siêu âm, đo nhịp tim cũng khó bởi chị không thể nằm ngửa”.

Cũng theo PGS.TS Trần Danh Cường, suốt 8 tuần thai phụ Hoa điều trị tại Khoa Sản bệnh lý, trong các tua trực, đặc biệt là trực đêm, các bác sĩ đã luôn hướng dẫn cho thai phụ và người nhà tự theo dõi khi có vấn đề phải báo ngay cho kíp trực. “Nếu không phát hiện được cơn co tử cung chuyển dạ, thai phụ rất dễ bị vỡ tử cung. Nỗi “ác mộng” này luôn khiến tất cả chúng tôi sợ “nơm nớp”, nếu vết sẹo mổ cũ nứt, toàn bộ thai nhi sẽ tụt ra ngoài. Do đó, chúng tôi phải siêu âm cổ tử cung hàng tuần cho bệnh nhân, xem vết sẹo thường xuyên để đánh giá mức độ giãn, mỏng, sức chịu đựng của tử cung khi 4 thai nhi có sự phát triển rất tốt từng tuần”, PGS.TS Trần Danh Cường nhớ lại.

20 nhân viên y tế cho một cuộc mổ đẻ

Ca sinh tư hi hữu tại Hà Nội: Sản phụ không thể nằm ngửa vì bụng quá… nặng! 2

Bốn cháu bé đang được theo dõi, chăm sóc tại Trung tâm Chăm sóc và điều trị sơ sinh, Bệnh viện Phụ sản Trung ương.

Mặc dù sản phụ được chăm sóc, theo dõi rất chu đáo, nhưng các bác sĩ tại Khoa Sản bệnh lý cũng rất lo lắng và xác định các nguy cơ tai biến khi tiến hành mổ đẻ cho trường hợp rất đặc biệt này. Yêu cầu phối hợp nhịp nhàng và kín kẽ là điều cần được đảm bảo. Trước khi sản phụ chuyển dạ, các bác sĩ đã đề nghị phòng mổ luôn túc trực sẵn sàng bất cứ lúc nào. Bàn đón bé phải rộng hơn bình thường với nhiều khay với 4 người đón bé liên tục. Khoa Sơ sinh cũng chuẩn bị các phương án hồi sức để việc đón bé sinh non được chu đáo, tuyệt đối đảm bảo các cháu không thiếu oxy. Phương pháp gây mê cũng phải đặc biệt vì sản phụ không nằm ngửa được, phải nằm nghiêng. Do thai quá to, phải nhờ tới một nhân viên y tế giữ bụng, sản phụ mới ngửa người để bác sĩ mổ chính lia được nhát rạch đầu tiên.

“Một nguy cơ khủng khiếp khác chúng tôi cũng đề phòng, đó là đờ tử cung. Với các trường hợp sinh non, đa thai, sản phụ dễ bị chảy máu nhiều, tử cung căng giãn quá mức không co lại được, sẽ đe dọa tính mạng sản phụ. Do đó, chúng tôi phải chuẩn bị tất cả các thuốc tăng co tử cung được phép sử dụng cho đẻ để tử cung co chặt tối đa, tránh chảy máu nhiều”, PGS.TS Trần Danh Cường cho hay.

Với sự chuẩn bị chu đáo, phối hợp nhịp nhàng của gần 20 nhân viên y tế, chỉ sau hơn 30 phút, phòng mổ đã vang lên tiếng khóc của 4 em bé. Một bé nặng 1,8kg, 2 bé nặng 1,7kg, bé còn lại nặng 1,6kg. Đối với sản phụ Hoa, vết sẹo tử cung vẫn còn nguyên, không hề nứt, giãn. Tử cung co chặt, mất máu rất ít.

“Khủng” hơn cả nền sản khoa tiên tiến như Pháp

Ca sinh tư hi hữu tại Hà Nội: Sản phụ không thể nằm ngửa vì bụng quá… nặng! 3

Khi vừa chào đời, các bé phải thở bằng máy hỗ trợ hô hấp nhưng nay 4 bé đã có thể tự thở với sự hỗ trợ ôxy.

PGS.TS Trần Danh Cường cho hay, ở Pháp – một nước tiên tiến về kỹ thuật sản khoa - với trường hợp mang 3 thai, các bác sĩ có thể giúp giữ và chăm sóc tới 32-33 tuần, nhưng với 4 thai thì giữ tới 30-31 tuần là kinh khủng! Thậm chí, từ tuần thứ 28-29, họ đã mổ bắt thai, bởi điều kiện tại đó có thể nuôi được, trong khi điều kiện nước ta chưa thể. Do đó, việc Bệnh viện Phụ sản Trung ương chăm sóc, điều trị, giữ 4 thai phát triển tốt tới hết tuần 32 là một thành tích trong chăm sóc sản khoa. Đồng thời ghi nhận thành quả của sự phối hợp rất nhịp nhàng giữa sản phụ – người nhà – bác sĩ – các khoa phòng trong bệnh viện.

Qua sự kiện này, PGS.TS Trần Danh Cường cho rằng khi mang đa thai, dọa sinh non… các thai phụ không nên quá sợ sệt. Bởi Bệnh viện luôn có đầy đủ, sẵn sàng các phương tiện, thuốc men để giữ thai với các loại thuốc ngang tầm thế giới. Tuy nhiên, PGS.TS Trần Danh Cường cũng chia sẻ, xem xét tỷ lệ thành công không thể tính chung trên quần thể, mà phải đánh giá từng ca riêng biệt cụ thể, với việc cán bộ y tế đã mang niềm hạnh phúc đến từng gia đình.

Chia sẻ cảm xúc cá nhân khi lần đầu tiên chăm sóc, điều trị, mổ đẻ thành công ca sinh tư hi hữu tại bệnh viện tuyến đầu ngành sản, PGS.TS Trần Danh Cường mỉm cười: “Bạn cứ tưởng tượng, suốt 8 tuần thai phụ nằm tại Khoa, mỗi buổi sáng giao ban, khi đi buồng, thấy chị Hoa vẫn tươi tỉnh trả lời bác sĩ, các chỉ số bình thường, chúng tôi mới tạm yên tâm qua ngày hôm đó! Rồi cảm giác hồi hộp đo đếm, chờ đợi từng tuần, cảm giác hạnh phúc khi thấy thai phụ tươi cười “mách” được 31-32 tuần thai, cảm giác đón thành công 4 cháu bé, “mẹ tròn con vuông”, có lẽ tôi không bao giờ quên được. Bởi cách đây 10 năm, tại Khoa Sản bệnh lý cũng có một ca mang 4 thai nhưng không giữ được do trang thiết bị, thuốc điều trị hồi đó chưa đầy đủ, hiện đại như bây giờ”.

Chào đời khi mới được tròn 32 tuần tuổi, hiện cả 4 cháu bé đã có thể tự thở được với sự hỗ trợ của thở oxy. Theo các bác sĩ tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, các bé được theo dõi, chăm sóc đặc biệt tích cực và có thể xuất viện lần lượt. Thông thường, khi bé đạt cân nặng trên 2kg sẽ có thể xuất viện. Khoảng 7-10 ngày nữa, các bé có thể nằm cạnh mẹ.

Ca sinh tư hi hữu tại Hà Nội: Sản phụ không thể nằm ngửa vì bụng quá… nặng! 4

“Đây là một trường hợp may mắn! Nhưng khách quan, tôi rất khâm phục sự chịu đựng, ý chí, sự chuẩn bị tâm lý thoải mái, bình tĩnh tuyệt vời của sản phụ Vũ Thị Phương Hoa từ lúc biết mình mang 4 thai đến lúc vào bàn đẻ. Đặc biệt, sản phụ và người nhà có niềm tin tuyệt đối đối với tay nghề của các nhân viên y tế chúng tôi. Đó là động lực để chúng tôi đón thành công ca sinh tư hi hữu và khó khăn này”.

PGS.TS Trần Danh Cường (Phó Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương)