Định nghĩa và nguyên nhân
Tần số tiêu hóa bình thường của ruột nằm trong khoảng từ ba lần một
ngày ba lần một tuần trong dân số bình thường. Tăng sự đi ngoài, với
tình trạng phân ít rắn hơn bình thường, đây chính là định nghĩa của tiêu
chảy. Tiêu chảy cấp được định nghĩa là một số lần đi vệ sinh lớn và
bệnh này kéo dài hơn 14 ngày. Nếu bệnh kéo dài hơn 14 ngày, nó được gọi
là liên tục. Nếu thời gian của các triệu chứng kéo dài hơn 1 tháng, nó
được coi là tiêu chảy mạn tính. Hầu hết các trường hợp tiêu chảy cấp là
tự giới hạn, với các tác nhân lây nhiễm (ví dụ như virus, vi khuẩn, ký
sinh trùng), và không cần dùng thuốc trừ khi bệnh nhân suy giảm miễn
dịch.
Tỷ lệ mắc
Trên thế giới, bệnh tiêu chảy cấp chính là một nguyên nhân chính gây
bệnh tật và tử vong, đặc biệt là trẻ sơ sinh, ngừi già yếu và tật
nguyền. Người ta ước tính rằng mỗi năm, Mỹ người lớn có hơn 99 triệu ca
mắc tiêu chảy cấp tính hoặc viêm dạ dày ruột, dẫn đến khoảng 8 triệu tới
phòng khám bác sĩ và hơn 250.000 ca nhập viện mỗi năm (1,5% nhập viện
dành cho người lớn) gây ra bởi bệnh tiêu chảy cấp hoặc viêm dạ dày ruột.
Hầu hết các trường hợp là do nhiễm trùng đường ruột. Bùng phát do thực
phẩm và nguồn nước liên quan đến một một bộ phận dân tộc thiểu số và
những cơn tái phát bệnh ở những người khác bao gồm ở hầu hết các trường
hợp.
Tiêu chảy là phổ biến ở người lớn tiếp xúc với trẻ em và trẻ sơ sinh
mà không vệ sinh, đặc biệt là trong nhà trẻ. Nó cũng phổ biến khi đi du
lịch đến các vùng nhiệt đới, nam giới đồng tính, người có suy giảm miễn
dịch cơ bản, và những người sống trong môi trường mất vệ sinh, tiếp xúc
với nước bị ô nhiễm hoặc thực phẩm.
Đặc điểm sinh lý
Khoảng 8 đến 9 lít của chất lỏng đi vào ruột mỗi ngày, 1 đến 2 lít là
từ thực phẩm và nước uống, và phần còn lại là từ các nguồn nội sinh như
nước bọt, tuyến tụy, dạ dày, mật, và các dịch tiết đường ruột. Hầu hết
các chất lỏng, khoảng 6 đến 7 lít, được hấp thụ trong ruột non, và chỉ
có khoảng 1 đến 2 lít được đưa đến đại tràng. Hầu hết trong số này được
hấp thụ khi nó đi qua đại tràng, để lại một sản lượng phân của khoảng
100 đến 200 g / ngày. Mặc dù nhiều sinh vật chỉ đơn giản là làm giảm quá
trình hấp thụ bình thường trong ruột non và đại tràng, những người
khác, sinh vật, chẳng hạn như Vibrio cholerae, tiết ra một chất độc gây
ra niêm mạc ruột tiết ra, hơn là hấp thụ, chất lỏng và chất điện giải.
Các tác nhân gây bệnh tiêu chảy thường được truyền qua đường
phân-miệng. Các yếu tố nguy cơ lây bệnh bao gồm xử lý phân và vệ sinh
tay sau khi đi đại tiện và xử lý thực phẩm không đúng cách. Các yếu tố
nguy cơ khác bao gồm vệ sinh thực phẩm không đúng cách, làm lạnh thực
phẩm không đầy đủ, tiếp xúc với thức ăn để ruồivà dùng nguồn nước bị ô
nhiễm. Nhiều yếu tố của vật chủ xác định mức độ của bệnh sau khi tiếp
xúc với các tác nhân lây nhiễm đã xảy ra bao gồm tuổi tác, vệ sinh cá
nhân, acid dạ dày và các rào cản khác, nhu động ruột, hệ vi sinh đường
ruột, miễn dịch, và các thụ thể đường ruột.
Virus (ví dụ, adenovirus, rotavirus, vi rút Norwalk) là nguyên nhân
phổ biến nhất gây ra bệnh tiêu chảy. Escherichia coli, Clostridium
difficile, và Campylobacter, Salmonella, Shigella spp. là những nguyên
nhân phổ biến của vi khuẩn. Bacillus cereus, Clostridium perfringens,
Staphylococcus aureus, Salmonella spp… và nhưng thứ khác gây ra ngộ độc
thực phẩm. Entamoeba histolytica và Giardia, Cryptosporidium, và
Cyclospora spp. là đại lý ký sinh đơn bào gây tiêu chảy.
Tiêu chảy cấp tính là phổ biến nhất được thấy với tiêu chảy du lịch
do enterotoxigenic E. coli (ETEC), ký sinh trùng gây ra tiêu chảy do
Giardia và Cryptosporidium spp. và, trong trường hợp ngộ độc thực phẩm
(ăn phải độc tố hình thành trước), B. cereus và S. aureus.
Một số tác nhân lây nhiễm gây viêm niêm mạc, có thể nhẹ hay nặng. Vi
khuẩn như enteroadherent hoặc gây bệnh đường ruột E. coli và vi rút như
rotavirus, đại lý Norwalk, và HIV có thể gây ra viêm từ nhẹ tới trung
bình. Vi khuẩn phá hủy ruột như Shigella, E. coli enteroinvasive, ký
sinh trùng E. histolytica, và vi khuẩn xâm nhập vào niêm mạc như
Salmonella, Campylobacter jejuni, Yersinia enterocolitica kết quả trung
bình đến viêm nặng có hoặc không có loét.
Nuốt phải độc tố hình thành trước được sản xuất bởi các vi khuẩn như
B. cereus, S. aureus, và Clostridium perfringens có thể dẫn đến ngộ đôc
cấp tính. Aeromonas, Shigella, và Vibrio spp. (Ví dụ, V.
parahaemolyticus) sản xuất độc tố và cũng có thể xâm nhập vào niêm mạc
ruột. Bệnh nhân do đó thường có biểu hiện bệnh tiêu chảy cấp trong vòng
vài giờ hoặc vài ngày, sau đó tiêu chảy ra máu. Vi khuẩn sản sinh viêm
từ cytotoxins bao gồm Clostridium difficile và xuất huyết E. coli O157:
H7.
Tiêu chảy diện rộng là kết quả từ chấn thương rộng lớn của ruột non
hoặc niêm mạc đại tràng như là kết quả của viêm hoặc loét, dẫn đến một
sự mất mát chất nhầy, protein huyết thanh, và máu vào lòng ruột. Tăng
nước phân và kết quả đào thải chất điện từ nước suy giảm và hấp thụ điện
ruột bị viêm hơn là từ tiết nước và điện giải vào dịch tiết.
Nguyên nhân gây bệnh tiêu chảy không do nhiễm trùng bao gồm bệnh viêm
ruột, hội chứng ruột kích thích, bệnh thiếu máu cục bộ ruột, tắc ruột
một phần nhỏ, áp-xe vùng chậu trong khu vực hậu môn và phân, và việc ăn
các loại đường hấp thu kém, chẳng hạn như uống rượu. Tiêu chảy là một
trong những tác dụng phụ thường gặp nhất của các loại thuốc theo toa,
điều quan trọng là cần lưu ý rằng tiêu chảy liên quan đến ma túy thường
xảy ra sau khi một loại thuốc mới dùng hoặc tăng liều lượng.
Các dấu hiệu và triệu chứng
Đặc điểm lâm sàng đôi khi cung cấp những dấu hiệu nhận biết nguyên
nhân. Tiêu chảy là bệnh ruột non cao điển hình như khối lượng, nhiều
nước, và thường liên quan đến kém hấp thu ruột. Mất nước là thường
xuyên. Bệnh tiêu chảy gây ra bởi sự tham gia của đại tràng thường gắn
liền với phân nhỏ khối lượng thường xuyên, sự hiện diện của máu, và cảm
giác cấp bách.
Yếu tố quan trọng trong việc đánh giá tiêu chảy cấp bao gồm lịch sử
ăn uống, nguồn nước (ví dụ như nước giếng), lượng thức ăn gần đây, lịch
sử bệnh tiêu chảy, mất nước, sốt, hematochezia, buồn nôn, ói mửa, và đau
bụng. Các tính năng quan trọng trong lâm sàng bao gồm các triệu chứng
khởi phát đột ngột so với dần dần, thời gian triệu chứng, bao gồm cả tần
số nhu động ruột, số lượng phân, kiết lỵ bị sốt, cảm giác buốt mót,
hematochezia hoặc mủ trong phân, dấu hiệu của sự suy giảm khối lượng,
bao gồm khát nước, nhịp tim nhanh, bệnh nhân bị giảm áp huyết khi đứng
thẳng (orthostasis), giảm lượng nước tiểu, và thờ ơ hoặc nhầm lẫn, hoặc
cả hai.
Bệnh nhân ăn phải độc tố hoặc những người có nhiễm trùng sinh độc tố
bao thường có buồn nôn và nôn là triệu chứng nổi bật, cùng với tiêu
chảy, nhưng hiếm khi bị sốt cao. Ói mửa bắt đầu trong vòng 6 giờ sau khi
ăn phải một loại thực phẩm nên đề nghị ngộ độc thực phẩm do độc tố hình
thành trước từ vi khuẩn như S. aureus hoặc B. cereus. Nếu bệnh tiêu
chảy cấp bắt đầu trong vòng từ 8 đến 14 giờ dùng thực phẩm, C.
perfringens nên được nghi ngờ. Khi thời gian ủ bệnh dài hơn 14 giờ và ói
mửa cũng là một triệu chứng quan trọng, cùng với các bệnh tiêu chảy,
đại lý virus nên được xem xét. Ký sinh trùng mà không xâm nhập niêm mạc
ruột, chẳng hạn như Giardia lamblia và Cryptosporidium, thường chỉ gây
ra những khó chịu vùng bụng nhẹ. Giardiasis có thể được liên kết với
steatorrhea nhẹ, gaseousness, và đầy hơi.
Nhiễm vi khuẩn xâm hại như Campylobacter, Salmonella, và Shigella
spp, và các sinh vật sản xuất cytotoxins, chẳng hạn như C. difficile và
enterohemorrhagic E. coli (serotype O157: H7), thường dẫn đến đau bụng
và sốt nhẹ; đôi khi, dấu hiệu phúc mạc có thể đề nghị phẫu thuật bụng.
Yersinia sinh vật thường lây nhiễm sang các thiết bị đầu cuối hồi tràng
và manh tràng và biểu hiện với đau phần dưới bên phải và sự dịu dàng gợi
ý viêm ruột thừa cấp.
Hội chứng urê huyết tán huyết-và ban xuất huyết giảm tiểu cầu huyết
khối có thể xảy ra trong nhiễm trùng với enterohemorrhagic E. coli và
Shigella vật, đặc biệt là ở trẻ nhỏ và người lớn tuổi. Yersinia nhiễm và
nhiễm trùng đường ruột khác vi khuẩn có thể kèm theo hội chứng Reiter
(viêm khớp, viêm niệu đạo và viêm kết mạc), viêm tuyến giáp, viêm màng
ngoài tim, hoặc viêm cầu thận. Sốt ruột, gây ra bởi vi khuẩn Salmonella
typhi và Salmonella paratyphi, là một căn bệnh nghiêm trọng hệ thống
biểu hiện ban đầu là sốt cao kéo dài, lễ lạy, nhầm lẫn, và các triệu
chứng hô hấp, tiếp theo là nhạy cảm đau bụng, tiêu chảy, và phát ban.
Yếu tố dịch tễ học về rủi ro cần được điều tra đối với một số bệnh
tiêu chảy và lây lan của chúng. Họ bao gồm du lịch gần đây một khu vực
kém phát triển, tiếp xúc với trung tâm giữ trẻ, tiêu thụ thịt sống,
trứng, tôm, cua, sò, hến, và các sản phẩm sữa chưa được tiệt trùng, tiếp
xúc với các loài bò sát hoặc thú nuôi bị bệnh tiêu chảy cấp, lịch sử
của những người khác bị bệnh tại một cơ sở ký túc xá chia sẻ, sử dụng
kháng sinh gần đây , và một lịch sử của HIV hoặc suy giảm miễn dịch y tế
gây ra. Trong trường hợp của nam giới đồng tính, ngoài ức chế miễn
dịch, có hai đường lây bệnh dẫn đến dễ mắc phải các tác nhân lây nhiễm
gây ra tiêu chảy. Chúng bao gồm một tỷ lệ gia tăng của phân-miệng lây
truyền của tất cả các tác nhân gây bệnh lây lan qua con đường này, bao
gồm cả Shigella, Salmonella, Campylobacter, và giao hợp nguyên sinh động
vật và hậu môn ruột. Anal giao hợp có thể dẫn đến một tiêm trực tiếp
trực tràng, trong proctitis liên kết với đau trực tràng, cảm giác buốt
mót, và thông qua khối lượng nhỏ, có máu, phân nhầy.
Gọi (04)66741651 hoặc 01266200777 , EMAIL : VIETPHAPCLINIC@YAHOO.COM
Để được Tư vấn – Giải đáp miễn phí
Những vấn đề liên quan đến Bệnh tiêu hóa
