Ung
thư cổ tử cung: Mỗi 2 phút, chết 1 phút
(VietNamNet)-Trên
thế giới, mỗi 2 phút lại có 1 phụ nữ chết do ung thư cổ tử cung. Ở VN, đây cũng
là căn bệnh thường gặp nhất trong các loại ung thư.
Mỗi năm, BV Ung bướu
TP.HCM nhận điều trị trên 1.000 trường hợp ung thư cổ tử cung mới, hơn phân nữa
số này đã vào các giai đoạn cuối.
Trên thế giới, cứ mỗi 2 phút có 1 phụ nữ chết vì ung thư CTC.
(Nguồn Internet)
|
Những
con số thống kê này được trình bày tại buổi Sinh hoạt Khoa học Kỹ thuật tháng
6/2006 vừa qua tại BV Ung bướu TP.HCM.
Theo TS.BS Vũ Thị
Nhung, Giám đốc BV Hùng Vương, cảnh báo, trên thế giới, cứ mỗi 2 phút có 1 phụ
nữ chết vì ung thư CTC. Dự kiến vào năm 2050, thế giới sẽ có trên 1 triệu
trường hợp mới mắc ung thư CTC hàng năm.
Theo ghi nhận ung thư
quần thể tại TP.HCM năm 1997, ung thư cổ tử cung là loại thường gặp đứng vị trí
số một ở nữ giới, chiếm tỷ lệ 28% tổng số ung thư các
loại. Còn ở Hà Nội, năm 1994, ung thư CTC đứng hàng thứ tư ở nữ
giới, với tỷ lệ 7,7/100.000 dân.
Các quốc gia như châu
Mỹ Latin, Nam và Đông Phi, Ấn Độ có tỷ lệ ung thư CTC cao thường không có
chương trình tầm soát ung thư CTC tốt, đặc biệt là phụ nữ có liên quan dến nhóm
nhiễm vi-rút gây u nhú ở người (Human Papilloma Virus – HPV) và liên quan đến
các hành vi tình dục.
Vi-rút
gây u nhú ở người.
Trong thập niên 70,
vi-rút gây u nhú ở nguời ( Human Papilloma vius) được mô tả là một trong những
tác nhân gây biến đổi tế bào cổ tử cung, tiền đề cho ung thư. 90 - 99%
các ung thư CTC đều do HPV gây ra. Giới chuyên gia coi HPV là nguyên nhân cần
thiết của phần lớn ung thư cổ tử cung.
HPV có thể gây những
tổn thương u nhú dạng mụn cóc thường lành tính ở thanh quản, da tay, chân, niêm
mạc miệng, bộ phận sinh dục. Tuy nhiên có một số chủng thường kết hợp với
ung thư, 70% là do 2 chủng vi-rút HPV - 16 và HPV - 18.
Có khoảng 100 chủng HPV,
nhưng trên 30 chủng lây truyền từ người sang người qua quan hệ tình dục. Quan
hệ tình dục có liên quan mật thiết đến việc nhiễm HPV.
Tuổi bắt đầu quan hệ
tình dục càng sớm (trước 21 tuổi) và có nhiều bạn tình làm tăng nguy cơ ung
thư. Khoảng 50-90% nữ hoạt động tình dục đều bị nhiễm HPV ít nhất một lần trong
đời, nhưng thường không có triệu chứng gì.
Ngoài ra, tuy hiện
nay các nghiên cứu vẫn còn bàn cãi về vấn đề thuốc ngừa thai uống có làm tăng
nguy cơ ung thư CTC hay không; nhưng, sử dụng thuốc ngừa thai uống lâu dài trên
người nữ có nhiễm HPV sẽ làm tăng nguy cơ ung thư CTC về sau.
Trong bài báo cáo của
mình tại buổi sinh hoạt, TS.BS Vũ Thị Nhung cảnh báo, dưới 25 tuổi tỷ lệ nhiễm
HPV cao nhất. Ngoài ra, do tình trạng hệ thống miễn nhiễm của cơ thể; dễ nhiễm
HPV đối với người có HIV, thai phụ, người được cấy ghép mô, tiểu đường, đang
được hóa trị, hút thuốc lá, (do sự tích tụ nhiều chất nicotin trong chất nhầy
cổ tử cung và tình trạng miễn dịch của người hút thuốc lá kém hơn người không
hút), điều trị lạm dụng Corticoids.
Quá trình chuyển dạng
ác tính sinh ung thư của HPV thường xảy ra trên các cơ địa có yếu tố như vệ
sinh sinh dục kém dẫn đến nhiễm trùng, hút thuốc lá, nhiều con…
- Tầm
soát ung thư CTC
Tuy nhiên, đối với
người nhiễm HPV đều có nguy cơ rất thấp dể bị ung thư về sau, cho dù là nhiễm
HPV ở nhóm có nguy cơ cao. Nguyên do, vi-rút này cần diễn tiến quá nhiều giai
đoạn của cơ chế sinh ung thư. Muốn phát sinh ung thư, bên cạnh yếu tố quan
trọng là nhiễm HPV đòi hỏi phải có những yếu tố nguy cơ khác phối hợp.
90% tất cả các trường
hợp ung thư CTC đều xảy ra trước tuổi 35 – 40. Và chỉ có một tỷ lệ rất nhỏ các
ung thư CTC sẽ diễn tiến thành ung thư xâm lấn nếu không điều trị.
Quá trình chuyển dạng ác tính sinh ung thư của HPV thường xảy ra
trên các cơ địa có yếu tố như vệ sinh sinh dục kém dẫn đến nhiễm trùng, hút
thuốc lá, nhiều con,…(Ảnh minh hoạ)
|
Thời gian trung bình
để cho ung thư CTC tiến triển thành ung thư xâm lấn kéo dài khoảng từ 10 – 20
năm. Đây là cơ sở để sàng lọc phụ nữ trên 30 tuổi để tầm soát và phòng ngừa ung
thư cổ tử cung.
Hiệp hội Soi cổ tử
cung và Bệnh học cổ tử cung của Mỹ (American Society for Colposcopy and
Cervical Pathology - ASCCP) và Viện Ung thư Quốc gia (National Cancer Institute
– NCI) đã đề xuất kết hợp xét nghiệm HPV và xét nghiệm Pap’s smear đối với tế
bào tử cung trong chương trình tầm soát ung thư cổ tử cung.
Nếu người phụ nữ được
khám và xét nghiệm đều đặn sẽ có nhiều cơ may phát hiện được ung thư CTC để
được điều trị sớm, tránh nguy cơ phát triển về sau.
Tại Việt Nam , chương
trình phòng chống ung thư cổ tử cung Việt - Mỹ đã được triển khai từ những năm
1993 với sự chủ trì của BS. Nguyễn Chấn Hùng, Giám đốc BV Ung bướu TP.HCM.
Tuy nhiên, đối với
các quốc gia đang phát triển khi triển khai việc tầm soát này gặp những vấn đề
khó khăn khác như mạng lưới tầm soát đọc và xử trí các tổn thương phát hiện
trong tầm soát, kinh phí, văn hóa…
- Vắc-xin
chủng ngừa HPV
Không chỉ có các
chương trình tầm soát ung thư cổ tử cung, hơn thế nữa, sự hiện diện của HPV và
ung thư cổ tử cung xâm lấn có thể được phòng chống bằng phương pháp chủng ngừa
HPV.
Năm 2002, công trình
đầu tiên về chủng ngừa HPV tuýt 16 cho thấy làm giảm tỷ lệ nhiễm vi-rút thuộc
tuýt này giữa nhóm được chủng ngừa và nhóm đối chứng.
Ngày 8/6/2006 , Cơ quan Quản lý
Dược - Thực phẩm Mỹ (Food and Drug Administration –FDA) đã đồng ý sử dụng
GARDASIL, một loại vắc-xin được điều chế tại công ty Merch.
Đây là một loại thuốc
chủng chống lại HPV được coi như là nguyên nhân gây ra phần lớn ung thư cổ tử
cung, ung thư âm đạo và âm hộ và mụn cóc ở bộ phận sinh dục.
GARDASIL là một thuốc
chủng ngừa HPV dòng 16, 18 là tác nhân gây 70% ung thư CTC và HPV-6-11 tác nhân
gây 90% mụn cóc ở bộ phận sinh dục.
Vắc-xin chỉ sử dụng
cho bé gái và phụ nữ từ 9 tới 26 tuổi. Thử nghiệm lâm sàng cho thấy vắc-xin này
sử dụng hiệu quả 100% bảo vệ chống lại dòng HPV-16, HPV-18. Vắc-xin này dùng 3
liều trong 6 tháng, liều thứ 2 hai tháng sau lần đầu và liều thứ 3 sáu tháng
sau lần đầu. Giá mỗi liều là 120USD. Gardasil bảo về được 4 năm.
Dù rằng có nhiều câu
hỏi đặt ra như chủng ngừa HPV, về lâu dài, có thể gây đáp ứng miễn dịch với HPV
ở 80 – 90% dân số hay không? Liệu có thể pha trộn vắc-xin với HPV týp cho các
dân tộc khác nhau, vì HPV phân bố trên toàn cầu và có sự khác biệt về chủng
loại ở các nơi khác nhau. Liệu có thể chủng ngừa cho các bé trai hay không….
Hiệp hội Ung thư Hoa
Kỳ (American Cancer Society) vẫn công bố thuốc chủng ngừa HPV là một trong
những tiến bộ quan trọng trong vấn đề sức khỏe phụ nữ trong những năm gần đây.