Vòng tránh thai (dụng cụ tử cung)

Vòng tránh thai (dụng cụ tử cung)

BS Dương Phương Mai
  Khoa KHHGĐ – BV Từ Dũ

Vòng tránh thai là một trong những phương pháp tránh thai tạm thời, thường được dùng rộng rãi ở những nước đang phát triển vì đơn giản, rẻ tiền và hiệu quả. Ở Việt Nam, vòng Multiload và TCu 380 đang  được sử dụng rộng rãi. Gần đây, vòng Mirena (dụng cụ tử cung có chứa nội tiết) đã xuất hiện trên thị trường. 

Vòng tránh thai là một dụng cụ nhỏ (thường có hình chữ T) được đặt vào lòng tử cung tạo nên hiệu quả tránh thai kéo dài nhiều năm. Vòng tránh thai có thể được quấn đồng hay không để làm tăng hiệu quả ngừa thai. Hiện tại dụng cụ tử cung (DCTC) hiện đại nhất là loại vòng có chứa nội tiết progestin (vòng Mirena) được phóng thích dần dần tạo hiệu quả tránh thai rất cao. 

Cơ chế tránh thai

Cơ chế tác dụng chính của dụng cụ tử cung là gây ra phản ứng viêm tại niêm mạc tử cung, làm thay đổi về sinh hóa tế bào nội mạc và không tạo điều kiện thuận lợi để trứng thụ tinh làm tổ.   

Đối với loại dụng cụ tử cung có đồng:

- Hiệu quả ngừa thai của vòng tăng lên bởi sự phóng thích liên tục của  đồng vào buồng tử cung, làm tăng phản ứng viêm và có thể gây ra co cơ tử cung ngăn chặn sự làm tổ của trứng

- Ion đồng còn làm thay đổi sinh hoá của chất nhầy cổ tử cung, từ đó ảnh hưởng đến sự di động, hoạt hoá và khả năng sống sót của tinh trùng.

- Đồng làm thay đổi niêm mạc tử cung, ngăn chặn sự làm tổ của trứng thụ tinh
Đối với vòng có progesterone:

- Progesterone ngăn chặn hoạt động chu kỳ của nội mạc tử cung do nồng độ  progesterone cao so với estrogen, tạo điều kiện không thuận lợi cho trứng thụ tinh không thể làm tổ ở niêm mạc tử cung.

- Có thể gây ra ức chế rụng trứng.

Ưu điểm và khuyết điểm

Ưu điểm:
-  Rẻ tiền (trừ vòng Mirena có giá khá cao)
- Tỷ lệ tránh thai cao: 95- 97%
- Hiệu quả tránh thai có thể kéo dài trong nhiều năm (05 năm)
- Có thai lại dễ dàng sau khi tháo vòng.
- Không phải thực hiện biện pháp tránh thai hỗ trợ.
- Phụ nữ có thể chủ động trong việc đặt và mang DCTC.

- Dùng được cho những người có chống chỉ định với estrogen, không ảnh hưởng đến cơ chế đông máu, huyết áp, chuyển hóa, không gây u nội mạc tử cung

Khuyết điểm:
- Cần đến cơ sở y tế để đặt vòng, tháo vòng hay thay vòng theo thời hạn quy định của từng loại vòng.
- Có thể có rong huyết trong vài chu kỳ đầu sau đặt.

- Có thể có triệu chứng đau lưng, đau thắt do cơn co tử cung, đau có thể khỏi tự nhiên hay dùng thuốc giảm đau.

- Ra nhiều khí hư trong thời gian đầu do phản ứng của nội mạc tử cung, hiện tượng này sẽ giảm dần nếu không có nhiễm trùng nội mạc tử cung

- Có khoảng 2-5% rơi DCTC trong 3 tháng đầu sau đặt, nếu không phát hiện, nguy cơ có thai dễ xảy ra.
Những trường hợp nào không nên sử dụng DCTC

Vòng tránh thai là biện pháp tránh thai hiệu quả cao có thể áp dụng rất rộng rãi. Nhưng một số trường hợp sau đây cần tránh

Tuyệt đối:
- Có thai hay nghi ngờ có thai.
- Viêm nhiễm đường sinh dục.
- Xuất huyết tử cung bất thường chưa rõ nguyên nhân.
- Viêm niêm mạc tử cung sau khi sanh hay sau phá thai nhiễm trùng trong 3 tháng gần đây.
- Bệnh ác tính đường sinh dục.
Tương đối:
- Chưa có con.
- Tiền sử thai ngoài tử cung, tái tạo tai vòi.
- Rối loạn đông máu.
- Bất thường về tâm thần cản trở việc theo dõi vòng
- Bệnh van tim.
- Lạc nội mạc tử cung.
- U xơ tử cung.
- Sa sinh dục độ II, III.
- Nguy cơ mắc bệnh lây truyền qua đường sinh dục cao.
- Tiền sử dị ứng đồng, bệnh Wilson, bất thường trong hấp thu chuyển hoá đồng.
Các loại vòng
Multiload:
- Các cành ngang cong mềm, giúp cho vòng giữ được vị trí trong tử cung.
- Có nhiều cỡ. 
- Mềm dẻo dễ đặt.

- Không gây tổn thương góc đáy.
- Không rơi ra ngoài vì có răng cưa.
Tcu 380A:
- Diện tích vòng đồng rất rộng, hiệu quả ngừa thai cao.

- Vị trí đồng ở cao, số lượng đồng ở cành ngang giúp cho đồng phóng ra đến tận đáy tử cung, đảm bảo tốt cho sự ngừa thai.

- Đặt vào và lấy ra dễ dàng.

Mirena:

- Hiện đại so với DCTC thông thường, Mirena có progestin được phóng thích đều đặn tạo nên hiệu quả tránh thai cao hơn.

- Mirena cũng có thể làm giảm đau bụng kinh hay các triệu chứng của lạc nội mạc tử cung như đau vùng chậu, xuất huyết bất thường

- Giá của vòng Mirena là khá cao so với mặt bằng chung.
Khi nào cần tháo vòng
- Muốn có thai.
- Muốn áp dụng một phương pháp tránh thai khác
- DCTC hết hạn (thường là 5 năm).
- Viêm nhiễm đường sinh dục hay viêm vùng chậu cấp tính.
- Rong kinh, rong huyết.
- Đau bụng dưới nhiều, không đáp ứng với thuốc giảm đau.
- Có thai trong lúc mang DCTC.
- DCTC tuột thấp hay nằm lệch trong buồng TC.

Dụng cụ tử cung hay vòng tránh thai là biện pháp tránh thai hiệu quả cao và tác dụng kéo dài, có thể sử dụng rộng rãi. Vòng Tcu hay vòng Multiload đều rất rẻ tiền. Tuy nhiên, giá Mirena thì khá cao, nếu khả năng tài chính cho phép thì Mirena là một sự lựa chọn tốt. Vòng Mirena có hiệu quả ngừa thai rất cao cũng như kèm theo một số lợi ích khác do Mirena có chứa progestin.

Nếu có nhu cầu tránh thai xin liên hệ
Khoa Kế Hoạch gia đình
Khối Phòng khám, Bệnh viện Từ Dũ
 ĐT :  08 5404 2835