Nhiễm độc thai nghén

Nhiễm độc thai nghén

Ths: Lê Hải Dương

*Hai thể bệnh khi có thai có thể gặp trên thực tế là:

-Bệnh gây ra bởi tình trạng thai nghén và mất đi cùng với nó, người ta gọi là Nhiễm độc thai nghén, rối loạn thai nghén, bệnh do thai nghén, hội chứng mạch thận khi có thai. Các thuật ngữ này trên thực tế ít được sử dụng mà người ta hay sử dụng thuật ngữ: Bệnh thận do thai nghén, rối loạn tăng huyết áp khi có thai (WHO), Tiền sản giật – sản giật (chuẩn quốc gia 2006).

-Các bệnh tồn tại trước khi có thai như tăng huyết áp mạn tính, bệnh thận.

*Nghiên cứu các biến chứng mạch thận đặt ra nhiều vấn đề như:

-Có nhiều biểu hiện khác nhau

-Khó khăn trong việc phân loại

-Nhầm lẫn về thuật ngữ

-Một số biểu hiện bệnh lý khó phân loại:

-Các hội chứng mạch-thận tái phát sau mỗi kỳ thai nghén

-Bệnh nhiễm độc thai nghén thêm vào ở những phụ nữ bị tăng huyết áp hoặc mắc bệnh thận có protein niệu

-Các biểu hiện bệnh thận đi kèm với thai trứng, đái đường, bệnh Rh

Nhiễm độc thai nghén

(tiền sản giật, bệnh thận khi có thai)

Là một bệnh lý đặc biệt chỉ xuất hiện ở phụ nữ có thai, nguyên nhân chưa rõ ràng, là một hội chứng lâm sàng thường xuất hiện vào ba tháng cuối của thời kỳ thai nghén. Các triệu chứng xuất hiện ở khoảng 3-5% phụ nữ có thai. Tỷ lệ mắc cao hơn ở những phụ nữ mang thai lần đầu (8-9%).

1. Dịch tễ học

Rất đáng nghiên cứu vì nó cho phép phác hoạ các thai nghén có nguy cơ bị NĐTN

-Yếu tố di truyền: di truyền cho nữ giới gen di truyền lặn nằm trên NST thường (Liston 1991), hoặc gen trội có tần suất biểu hiện không hoàn toàn (Chesley 1986, Sutherland 1981, Arngrimson 1990). Yếu tố của thai hoặc rau (NĐTN thường xuất hiện ở những thai trisomie 13, tam bội thể) cũng cần phải tính tới.

-Yếu tố miễn dịch: đã được đưa ra, sự tiếp xúc với kháng nguyên của cha tạo điều kiện thuận lợi cho sự dung nạp miễn dịch cho phép sự xâm nhập của các tế bào lá nuôi (tham khảo chương “Các cơ sở sinh lý học”), phần lớn các trường hợp NĐTN xảy ra ở người con so không có sự tiếp xúc kháng nguyên này. ở những phụ nữ có sự tương đồng HLA khá lớn với chồng, tần suất thấp xuất hiện NĐTN ở những người con so đã có sự tiếp xúc kháng nguyên này. Những người con rạ đã có tiếp xúc với kháng nguyên của chồng tần suất xuất hiện NĐTN thấp, trừ trường hợp thay đổi người cha. Tuy nhiên giả thuyết này cần được khẳng định thêm.

-Tần suất xuất hiện NĐTN cao trong những trường hợp đái đường (nguy cơ tăng 2-3 lần), hội chứng phospholipide (nguy cơ tăng 10 lần), tử cung trương giãn (đa thai nguy cơ tăng 2-4 lần), thai trứng (nguy cơ tăng 1,4 lần), rau bám bên (nguy cơ tăng 2,8 lần).

-Tần suất xuất hiện NĐTN thay đổi theo quốc gia, phụ thuộc vào các yếu tố kinh tế, thói quen ăn uống, tộc người (tỷ lệ <0,1% ở giống người Esquimo)

2. Các yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến sự phát sinh bệnh

          -Thời tiết: mùa rét, ẩm ướt tỷ lệ cao hơn so với mùa nóng ấm

          -Tuổi: Tỷ lệ NĐTN ở thai phụ con so >35 tuổi gần gấp đôi thai phụ con so <20 tuổi

          -Số lượng thai: thai đôi, đa thai tỷ lệ NĐTN tăng (nguy cơ tăng 2-4 lần)

          -Đời sống kinh tế kém, trình độ văn hóa thấp: tỷ lệ NĐTN cao hơn

          -Chế độ dinh dưỡng: thiếu dinh dưỡng, thiếu a. folic, thiếu các yếu tố vi lượng: Ca, Mg, P, Zn,… tỷ lệ NĐTN cao hơn

          -Chế độ làm việc nặng nhọc, căng thẳng tinh thần

          -Tiền sử: NĐTN, TSG, SG, rau bong non

          -Tiền sử thai nghén: thai kém phát triển trong tử cung, thai chết lưu

          -Tiền sử nội khoa: đái đường (nguy cơ tăng 2-3 lần), cao HA, thận, HC Phospholipid (nguy cơ tăng 10 lần)

          -Tốc độ lưu lượng Doppler ĐM tử cung bất thường:

                   +Tỷ lệ tâm thu/ tâm trương >2,6

                   +Chỉ số kháng (RI) >0,58

                   +Xuất hiện khía hình V

          -Nhạy cảm với Angiotension II lúc 28 tuần tuổi thai

          -Test đo HA 2 tư thế (Roll-over test) dương tính

3. Triệu chứng

Bao gồm 3 triệu chứng chủ yếu:

-Tăng trọng lượng nhanh đi kèm với phù

-Tăng huyết áp

-Protein niệu

Gọi là NĐTN ngay khi có 2 dấu hiệu xuất hiện

3.1. Tăng huyết áp động mạch

Là một trong ba triệu chứng chính, đây là yếu tố có giá trị tiên lượng quan trọng nhất, vì vậy huyết áp động mạch (tối đa và tối thiểu) cần được đo cẩn thận và đúng qui trình trong mỗi lần khám thai (tham khảo chương: “Các cơ sở sinh lý học”), tăng huyết áp tối thiểu có giá trị tiên lượng hơn. Tuy nhiên cần phải loại bỏ các trường hợp tăng huyết áp tạm thời.Có 3 cách đánh giá tăng HAĐM:

      (1) Đánh giá theo hằng số sinh lý: dùng cho những người chưa có số đo HA, khi HA tăng trên 140/90 mmHg thì được gọi là tăng HA (WHO).

      (2) So sánh với số đo HA trước khi có thai: nếu

               `HA tâm thu tăng trên 30 mmHg

               `HA tâm trương tăng trên 15 mmHg

      (3) HA trung bình: HA tối đa + 2 HA tối thiểu/3, nếu HA trung bình tăng trên 20 mmHg thì được gọi là tăng HA

-Một trong các dấu hiệu đầu tiên của tăng huyết áp ĐM là tăng đáp ứng vận mạch:

+Xúc động có thể gây tăng huyết áp do đáp ứng vận mạch quá mạnh. Có thể gặp trong các trường hợp rau bong non.

+Nhiễm lạnh cũng là một yếu tố gây rối loạn đáp ứng vận mạch, nó gây phản ứng co mạch và sau đó là giãn mạch, ở thời điểm này áp lực máu về tử cung mạnh hơn và có thể gây rau bong non.

-Yếu tố tăng kích thích vận mạch có thể phát hiện:

+Trên lâm sàng có thể dùng test GANT: đo huyết áp tâm trương ở tư thế nằm nghiêng trái và ở tư thế đứng, trong các trường hợp tăng kích thích vận mạch và có nguy cơ phát triển thành NĐTN, huyết áp tâm trương tăng ≥20 mmHg.

+Truyền angiotensin tạo ra sự tăng huyết áp tương tự trong trường hợp tăng đáp ứng vận mạch.

-Cơn tăng huyết áp về đêm có giá trị tiên lượng xấu hơn, thường đi kèm với suy thai.

3.2. Phù

Có thể nghi ngờ ngay cả khi phù chưa xuất hiện khi thấy tăng trọng lượng nhanh. Sự tăng trọng lượng được coi là bất thường khi từ tháng thứ 3 đến khi đẻ tăng trung bình >1,5 kg/tháng.

Phù thường khu trú ở chi dưới (mắt cá chân), ở mặt và tay (các ngón tay). Phù trắng, phù mềm, ấn lõm. Các mô của mẹ ngấm nước bất thường  tạo nên các triệu chứng sớm, tương đối hằng định và là yếu tố quí giá để chẩn đoán. Mối liên quan giữa tăng trọng lượng bất thường và tần suất biểu hiện triệu chứng khá chặt chẽ.

Theo dõi trọng lượng: tăng >500g/ tuần hoặc >2250g/ tháng, đánh giá phù qua cân nặng là chính xác

3.3.  Protein niệu

Có thể xuất hiện từ từ nặng dần hay đột ngột, triệu chứng này xuất hiện tương đối muộn và không hằng định. Lượng Protein trong nước tiểu được gọi là (+) khi

      Lượng P niệu >0,3g/l với mẫu nước tiểu 24h

      Lượng P niệu >0,5g/l với mẫu nước tiểu ngẫu nhiên

Cần phân biệt với các trường hợp đào thải muối phosphat tan trong acid acetic, đái mủ thể không điển hình bằng xét nghiệm cặn và trụ niệu

3.4. Những triệu chứng khác

          -Thiếu máu: mệt mỏi, da xanh, niêm mạc nhợt (huyết tán)

          -Phổi: đôi khi có hội chứng 3 giảm (tràn dịch màng phổi)

          -Tim: thổi tâm thu cơ năng (thiếu máu), tiếng tim mờ (tràn dịch màng tim), khó thở nhẹ

          -Bụng: tràn dịch màng bụng

          -Mắt: nhìn mờ do phù võng mạc (trong một số trường hợp xuất hiện hiện tượng co thắt các tiểu động mạch võng mạc. Khám đáy mắt, ở một mức độ nào đó, đánh giá mức độ ảnh hưởng, phát hiện các trường hợp co mạch lan toả có thể dẫn đến biến chứng thiếu máu thứ phát do phù võng mạc)

3.5. Phân loại các thể lâm sàng theo mức độ nặng nhẹ

Dấu hiệu lâm sàng	Nhẹ	Trung bình	Nặng
Phù sau nghỉ ngơi	Phù ở chân	Lan lên bụng, tay	Lan toàn thân
Tăng trọng lượng	Trên 0,5kg/ tuần	Trên 1kg/ tuần	Trên 2kg/ tuần
Tăng huyết áp	Từ 140/90 mmHg	Từ 150/100 mmHg	Từ 160/110 mmHg
Protein niệu (g/l)	Từ 1 đến 2	Từ 3 đến 4	Từ 5 trở lên
Lượng nước tiểu	Trên 800 ml/ 24h	Dưới 800 ml/ 24h	Dưới 400 ml/ 24h
Thị lực	Bình thường	Giảm hay mờ	Mờ hẳn

Các trực khuẩn gây hoại thư sinh hơi

Các trực khuẩn gây hoại thư sinh hơi

Clostridium perfringens (C.welchii); Clostridium septicum; Clostridium novyi

 1. Đặc điểm chung

         Các trực khuẩn gây hoại thự sinh hơi thường cư trú ở ngoại cảnh (đất, nước, không khí) đường tiêu hoá

         Chúng thuộc loại trực khuẩn kỵ khí sinh nha bào, đều có hình trực ngắn, 2 đầu như bị cắt, bắt màu Gram, sinh nha bào và có vỏ.

         Chúng giống nhau về tính chất gây bệnh: Chủ yếu gây bệnh hoại thư sinh hơi, còn gây bệnh viêm ruột thừa, viêm màng bụng, nhiễm khuẩn sau sảy thai, nhiễm độc thức ăn.

         Chúng gây bệnh bằng ngoại độc tố, các trực khuẩn hoại thư sinh hơi có các độc tố khác nhau.

        -C.perfringens: Gây bệnh cho người chủ yếu là typ A, có các độc tố: α, β, θ, µ . Trong đó độc tố α gây tan hồng cầu, hoại tử tổ chức.

        -C. novyi: Chủ yếu là typ A gây bệnh cho người, có độc tố; α, β, γ tác dụng giống 2 trực khuẩn trên.

2. Khả năng gây bệnh

2.1. Cơ chế gây bệnh

          Các trực khuẩn xâm nhập vào cơ thổ qua các vết thương, sinh sản phát triển sinh các độc tố tại chỗ gây huỷ hoại tổ chức, vào máu gây nhiễm độc, riêng C.septicum có thể gây nhiễm trùng huyết.

2.2. Biểu hiện lâm sàng

          Bệnh hoại thư sinh hơi thường gặp ở các vết thương chi dưới, vết thương nhiều ngóc ngách, dập nát, bẩn, trên những người sức đề kháng bị suy yếu.

          Ủ bệnh: Từ 5 - 6 giờ

          Sau đó nơi bị thương thấy đau, đau tăng nhanh, cảm giác như bị buộc chặt. Màu da nơi bị thương trắng hoặc đỏ, tái xám như màu da chết, mùi chua thối, chất tiết ở vết thương là tổ chức hoại tử, giọt mỡ. Sờ vào vùng da tổn thương thấy cảm giác lạo xạo hơi.

          Toàn thân bệnh nhân có biểu hiện của nhiễm độc .

3. Chẩn đoán vi sinh vật

          Chẩn đoán vi sinh vật bệnh hoại thư sinh hơi ít được làm, nếu làm thường xét nghiệm trực tiếp.

          Bệnh phẩm: Chất tiết của vết thương

          Tiến hành nhuộm soi bằng kỹ thuật nhuộm Gram hoặc nhuộm xanh metylen để xem hình thể.

          Nuôi cấy vào môi trường kỵ khí.

          Chẩn đoán bệnh thường dựa vào triệu chứng lâm sàng

4. Phòng bệnh và điều trị

         Xử lý các vết thương: cắt lọc tổ chức giập nát, rửa vết thương bằng nước oxy già...

         Dùng kháng độc tố trong phòng bệnh, điều trị.

         Dùng kháng sinh; Penicillin G. macrolit.

Chỉ định thuốc ở phụ nữ cho con bú

Thông tin thuốc Tháng 12/2011: Chỉ định thuốc ở phụ nữ cho con bú

-Trẻ nhỏ có thể bị nhiễm độc khi một lượng đủ lớn thuốc vào sữa có tác dụng dược lý.

- Thuốc qua sữa mẹ nhờ cơ chế khuyếch tán hay vận chuyển tích cực bởi từ máu mẹ qua biểu mô tuyến vú vào sữa.

- Lượng thuốc vào cơ thể đứa trẻ tuỳ thuộc vào lượng sữa được cho bú, thời điểm cho bú và chỉ có 1-5% tổng lượng thuốc là có trong sữa nên độc tính đối với con là tương đối thấp, tuy nhiên cũng cần lưu ý trước khi sử dụng.

- Dưới đây đề cập đến một số thuốc đòi hỏi sự thận trọng cân nhắc giữa lợi ích cho mẹ và tác hại trên em bé khi chỉ định ở phụ nữ cho con bú, chỉ nên sử dụng khi không có các thuốc thích hợp khác, cũng như cần sự quan tâm đặc biệt đến trẻ bú mẹ.

Hoạt chất (Tên thành phẩm của thuốc ở bệnh viện)	Lưu ý khi dùng thuốc trong thời kỳ cho con bú
Thuốc giảm đau và chống viêm
Paracetamol+ Codein (Efferalgan Codein)	Một số bệnh nhân có men chuyển hóa nhanh (CYP2D6) làm cho codein chuyển hóa thành morphin nhanh chóng hơn và hoàn toàn hơn. Đã có 1 báo cáo về trường hợp trẻ sơ sinh tử vong ở người mẹ dùng codein. Liều 60mg/ ngày có thể chấp nhận được ở phụ nữ cho con bú (tương đương với 2 viên Efferalgan Codein).
Thuốc trị giun sán
Mebendazol	Có thể làm giảm tiết sữa.
Thuốc chống nhiễm khuẩn
Cefadroxil	Cefadroxil bài tiết trong sữa mẹ với nồng độ thấp, không có tác động trên trẻ đang bú sữa mẹ, nhưng nên quan tâm khi thấy trẻ bị ỉa chảy, tưa và nổi ban.
Azithromycin (Aziefti)	Chưa có dữ liệu nghiên cứu khả năng bài tiết của Azithromycin qua đường sữa mẹ. Nên chú ý đến hiện tượng phát ban, tiêu chảy, mất cảm giác ngon miệng và buồn ngủ ở trẻ.
Ciprofloxacin	Ciprofloxacin tích lại ở trong sữa và có thể đạt đến nồng độ có thể gây tác hại cho trẻ. Thuốc gây bệnh khớp và ăn mòn sụn ở súc vật.
Levofloxacin (Tavanic)	Chưa đo được nồng độ Levofloxacin trong sữa mẹ, nhưng căn cứ vào khả năng phân bố vào sữa của Ofloxacin, có thể dự đoán rằng Levofloxacin cũng được phân bố vào sữa mẹ. Thuốc có nhiều nguy cơ tổn thương sụn khớp trên trẻ nhỏ. Nồng độ đỉnh Levofloxacin trong sữa mẹ gần 8mcg/ml sau khi mẹ uống thuốc 5 giờ. Cần ngưng sữa mẹ tối thiểu 4-6 giờ sau liều thuốc cuối.
Ofloxacin	Bài tiết vào sữa mẹ với nồng độ tương tự như trong huyết tương, gây tổn thương vĩnh viễn ở sụn của những khớp chịu lực và cả nhiều dấu hiệu bệnh lý khác về khớp ở súc vật non. Nồng độ đỉnh Ofloxacin trong sữa mẹ gần 2,4mcg/ml sau khi mẹ uống thuốc 2 giờ. Cần ngưng sữa mẹ tối thiểu 4-6 giờ sau liều thuốc cuối.
Clindamycin (Dalacin C)	Bài tiết vào sữa mẹ (khoảng 0,7-3,8 mcg/ml). Có báo cáo ca trẻ tiêu ra máu khi bú mẹ đang điều trị Clindamycin.
Lincomycin	Lincomycin được tiết qua sữa mẹ tới mức có khả năng gây ảnh hưởng xấu đến trẻ bú mẹ.
Vancomycin	Ảnh hưởng của Vancomycin trên trẻ đang bú mẹ có dùng thuốc chưa được biết rõ. Hấp thu thuốc vào hệ tuần hoàn của trẻ không đáng kể. Tuy vậy, có ba vấn đề với trẻ đang bú sữa mẹ: gây biến đổi hệ vi khuẩn đường ruột, phản ứng dị ứng hay mẫn cảm, làm sai kết quả nuôi cấy vi khuẩn.
Metronidazol	Bài tiết vào sữa mẹ khá nhanh, trẻ bú có thể có nồng độ thuốc trong huyết tương bằng khoảng 15%. Làm sữa bị đắng. Chống chỉ định do tác dụng sinh ung thư in vitro. Cần ngưng sữa mẹ tối thiểu 12-24 giờ sau liều thuốc cuối.
Sulfamethoxazol+ trimethoprim (Sulfarim)	Có nguy cơ thấp về bệnh vàng da nhân ở trẻ bị vàng da và nguy cơ tan huyết ở trẻ bị thiếu men chuyển G6PD (do sulphamethoxazol).
Doxycyclin	Nồng độ đỉnh trong sữa mẹ 2 giờ sau khi uống thuốc. Hấp thu qua hệ tiêu hoá trẻ tốt và nhuộm màu răng nếu mẹ dùng trên 10 ngày.
Fluconazol	Tiết vào sữa ở nồng độ tương tự như trong huyết tương. Đã ghi nhận khả năng tích lũy đặc biệt ở trẻ sinh non.
Thuốc chống vi-rút
Acyclovir	Đã có báo cáo về ảnh hưởng của thuốc đến lym-phô bào trong máu ngoại biên.
Thuốc an thần
Diazepam (Seduxen, Diazepam)	Gây tình trạng li bì, sụt cân cho trẻ sơ sinh nếu mẹ uống thuốc Diazepam kéo dài. Nên cho trẻ bú sau 6-8 giờ sau khi dùng thuốc
Thuốc chống co giật, chống động kinh
Phenobarbital (Lumidone, Phenobarbital)	Do sự đào thải thuốc ở trẻ bú mẹ chậm hơn, nên thuốc có thể tích tụ đến mức nồng độ thuốc trong máu trẻ có thể cao hơn ở người mẹ và gây an thần cho trẻ. Đã có ghi nhận co thắt, methemoglobin huyết ở trẻ em sau khi cai sữa ở mẹ dùng Phenobarbital. Trẻ cần được theo dõi chuyển hóa gan, tình trạng li bì, phản xạ bú, phát ban. Nên cho trẻ bú sau 6-8 giờ sau khi dùng thuốc
Thuốc đường tiêu hóa
Metoclopramid (Primperan)	Tránh dùng cho sản phụ có tiền sử bị trầm cảm nặng. Theo dõi tình trạng li bì, rối loạn trương lực ở trẻ
Thuốc tác dụng trên đường hô hấp
Terbutalin sulfat (Bricanyl)	Thường tiết vào sữa mẹ với lượng ít, không đủ gây hại cho trẻ bú mẹ. Theo dõi nhanh nhịp tim và kích thích ở trẻ.
Thuốc chống dị ứng và dùng trong các trường hợp quá mẫn
Chlorpheniramin	Liều lượng (2-4 mg)/ ngày là chấp nhận được ở phụ nữ cho con bú. Liều lượng lớn hơn hoặc sử dụng kéo dài hơn có thể gây ra tác dụng ở trẻ sơ sinh hoặc ức chế tiết sữa. Để giảm thiểu tác dụng của thuốc trên trẻ, nên cho mẹ uống 1 liều duy nhất trước khi đi ngủ (sau khi cho trẻ bú cử sau cùng).
Thuốc giải độc và các thuốc dùng trong trường hợp ngộ độc
Atropin sulfat	Ức chế bài tiết sữa và nguy cơ ngộ độc Atropin.
Ephedrin	Có thông báo về tác dụng kích thích và làm trẻ ngủ không sâu.
Thuốc thúc đẻ, cầm máu
Misoprostol	Misoprostol được tìm thấy trong sữa mẹ trong vòng 1 giờ sau khi uống, nhưng cơ bản không được tìm thấy sau 5 giờ. Chưa có dữ liệu về dược động học của Misoprostol trong sữa mẹ sau khi dùng thuốc ngoài đường uống. Tuy nhiên, dự đoán nồng độ thuốc trong sữa mẹ sau khi đặt âm đạo sẽ thấp hơn sau khi uống, nhưng có thể kéo dài hơn. Nồng độ Misoprostol trong sữa mẹ sau khi ngậm dưới lưỡi có thể cao hơn và lâu hơn sau khi uống. Nên cho trẻ bú sữa mẹ sau 6 giờ sau khi dùng thuốc để tránh gây đau bụng hoặc tiêu chảy.
Thuốc chống đau thắt ngực
Atenolol	Tiết vào sữa mẹ với tỷ lệ gấp 1,5-6,8 lần so với nồng độ thuốc trong huyết tương người mẹ, có thể gây chậm nhịp tim, tím tái ở trẻ.

Tài liệu tham khảo
1. Carl Weiner, Catalin Buhimschi. Drugs for Pregnant and Lactating Women. 2-nd Ed., 2009.
2. Dược thư Quốc Gia Việt Nam, 2009.
3. http://www.nlm.nih.gov/pubs/factsheets/lactmedfs.html

Một kỹ thuật mới làm tăng khả năng có thai

Một kỹ thuật mới làm tăng khả năng có thai - Hỗ trợ phôi thoát màng bằng Laser

BS. Trần Huy Dũng
Khoa Hiếm muộn - BV Từ Dũ

Hơn 10 năm sau khi 3 em bé đầu tiên ra đời từ kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm tại Việt Nam, nhiều phương pháp mới trong điều trị vô sinh đã được ứng dụng tại bệnh viện Từ Dũ. Với mục đích nâng cao tỉ lệ thành công trong điều trị, khoa Hiếm muộn - bệnh viện Từ Dũ không ngừng đẩy mạnh công tác đào tạo và triển khai các kỹ thuật mới. Hỗ trợ phôi thoát màng bằng laser đang được triển khai tại đơn vị chúng tôi.

Trong một chu kỳ điều trị thụ tinh trong ống nghiệm, bệnh nhân thường trải qua các bước: kích thích buồng trứng, chọc hút trứng, nuôi cấy phôi, chuyển phôi, làm xét nghiệm thử thai, và theo dõi thai cho đến ngày sinh. Có thể nói sự thành công của một chu kỳ điều trị là một chuỗi liên kết chặt chẽ sự hoàn tất của các khâu trên. Do đó, sau khi phôi được chuyển vào buồng tử cung, để gọi là thành công thì phôi phải làm tổ được trong buồng tử cung và phát triển thành thai cho đến ngày sinh. Có ba giả thuyết giải thích vì sao phôi không làm tổ được. Đầu tiên là nguyên   nhân liên quan đến yếu tố nội tại của phôi, nghĩa là chính bản thân phôi không có khả năng làm tổ. Nguyên nhân thứ hai có thể do thiếu các thành phần gắn kết với phôi tại nội mạc tử cung (bình thường phôi phải gắn với các phân tử tại nội mạc tử cung này thì mới có thể làm tổ được). Cuối cùng là phôi không thể thoát khỏi sự bao bọc của màng zona (màng bao bọc quanh phôi) Nguyên nhân sau cùng này chính nó mang lại sự phát triển các kỹ thuật vi thao tác nhằm hỗ trợ phôi nuôi cấy trong môi trường ống nghiệm(Cohen và cs , 1990 ).

Sự di chuyển và làm tổ của phôi.
 

Sự thụ tinh ở người xảy ra ở đoạn eo bóng của vòi trứng. Sau đó trứng đã thụ tinh sẽ di chuyển vào buồng tử cung. Trong ống nghiệm, sự xuất hiện 2 tiền nhân trong thụ tinh bình thường xuất hiện khoảng 18-19 giờ sau cấy tinh trùng. Đến ngày 2-3, phôi phát triển đến giai đoạn 2-4 và 8 tế bào. Hiện tượng nén tế bào có thể xảy ra ở giai đoạn 8 tế bào khoảng ngày 3. Biểu hiện bằng sự tăng tiếp xúc bằng cách hình thành các cầu nối giữa các phôi bào kế cận, giảm các khoảng gian bào và đường viền mờ đi. Ngày thứ 4 sau khi thụ tinh, có sự hình thành khoang phôi nang ở giữa. Ngay thời điểm bắt đầu quan sát thấy khoang này là bắt đầu giai đoạn phôi nang.

 

Hiện tượng thoát màng thường xảy ra vào ngày thứ 5 hay 6, lúc này phôi đã ở tại buồng tử cung. Ở người, hiện tượng này xảy ra tại một vùng trên bề mặt của phôi nang. Phôi dần dần thoát ra khỏi màng trong suốt bằng cách   lồi qua một lỗ nhỏ. Hiện tượng thoát màng hoàn toàn là lúc phôi chui ra khỏi màng trong suốt, thường xảy ra vào ngày thứ 6 hay 7. 

     

        Phôi thoát màng     

 

 

Mặc dù phôi nang người dễ nở rộng trong ống nghiệm, khoảng 20% những phôi nang này gặp trở ngại trong vấn đề giãn nở hay chỉ dãn rộng ở một vài chỗ hoặc không thể dãn nở hoàn toàn để thoát khỏi màng zona, cuối cùng   nang xẹp xuống và thoái hóa. 

Hỗ trợ phôi thoát màng 

Hỗ trợ phôi thoát màng đã được thực hiện từ những năm đầu của thập niên 90. Đây là kỹ thuật làm mỏng hoặc tạo một lỗ thoát trên màng của phôi nhằm cải thiện tỉ lệ có thai và tỉ lệ làm tổ của phôi. Theo Ủy ban Thực hành của Hiệp hội các Kỹ thuật Hỗ trợ sinh sản và Hội Y học Sinh sản của Hoa Kỳ (2005), hỗ trợ phôi thoát màng có thể mang lại lợi ích lâm sàng đối với những người có tiên lượng kém: thực hiện IVF thất bại 2 lần, chất lượng phôi kém, lớn tuổi. Ngoài ra nhiều nghiên cứu đã cho thấy lợi ích làm tăng tỉ lệ làm tổ cũng như tỉ lệ thai lâm sàng ở các đối tượng: chuyển phôi trữ, màng zona dày, FSH cơ bản cao. Cho nên hỗ   trợ phôi thoát màng thường được các trung tâm hỗ trợ sinh sản trên thế giới chỉ định trong các trường hợp sau: lớn tuổi, màng zona(màng phôi) dày, chuyển phôi trữ, không có thai sau 3 lần chuyển phôi, FSH cơ bản cao. 

Về phương pháp thực hiện, trước đây một kỹ thuật được thực hiện phổ biến để hỗ trợ phôi thoát màng đó là làm thủng màng zona bằng dung dịch acid Tyrod. Dù kỹ thuật này đã được báo cáo là có hiệu quả to lớn đối với tỷ lệ thai, nhưng nó có nhiều điều không thuận tiện, bao gồm nguy cơ tổn thương tế bào bên dưới màng zona, thoát màng sớm, và đòi hỏi thời gian thực hiện nghiêm ngặt và tay nghề của người thực hiện. Kỹ thuật mới nhất và đang được ứng dụng nhiều nơi trên thế giới đó là Hệ thống quang học laser hồng ngoại, hiện tại cung cấp một kỹ thuật thay thế mà nó có thể khắc phục được những cản trở của các kỹ thuật trước

Tài liệu tham khảo: 

1. Blake DA, Forsberg AS, Johansson BR, Wikland M. Laser zona pellucida thinning--an alternative approach to assisted hatching. Hum Reprod. 2001 Sep;16(9):1959-64.
2. Cohen, J. (1991) Assisted hatching of human embryos. J. In Vitro Fert. Embryo Trans., 8, 179–190.
   Obruca A, Strohmer H, Sakkas D, Menezo Y, Kogosowski A, Barak Y, Feichtinger W. Use of lasers in assisted fertilization and hatching. Hum Reprod. 1994 Sep;9(9):1723-6.
3. Practice Committee of the Society for Assisted Reproductive Technology; Practice Committee of the American Society for Reproductive Medicine. The role of assisted hatching in in vitro fertilization: a review of the literature. A committee opinion. Fertil Steril. 2006 Feb;85(2):544-6.

Theo IVF Tu Du

Những nguyên nhân làm giảm khả năng sinh sản ở nam giới

Những nguyên nhân làm giảm khả năng sinh sản ở nam giới

Có nhiều nguyên nhân gây giảm chất lượng và số lượng tinh trùng của nam giới. Trong số đó, có những nguyên nhân rất thường gặp và hoàn toàn có thể phòng tránh. 

Rượu 

Các nhà khoa học thuộc Trung tâm Sinh sản Aberdeen (Scotland) sau khi nghiên cứu trên 16.000 mẫu tinh dịch của 7.500 đàn ông trong vòng 13 năm đã đưa ra cảnh báo chính thức về tác hại rõ rệt của rượu và thuốc lá lên chất lượng tinh trùng. 

 

Sóng điện thoại di động cũng là nguyên nhân gây giảm khả năng sinh sản ở nam giới. Ảnh minh họa

Họ cũng thấy rằng lượng tinh trùng trong tinh dịch nam giới ngày nay đã sụt giảm gần 1/3 so với những năm trước 1989 (từ 87 triệu tinh trùng/1ml tinh dịch trước năm 1989 xuống còn 62 triệu năm 2002) và có khả năng sẽ sụt giảm hơn nếu không có biện pháp phòng ngừa thích hợp. Nghiên cứu còn cho thấy, chất lượng tinh trùng của nam giới cũng kém hơn trước do đó sẽ ảnh hưởng rất lớn đến khả năng có con của họ sau này. 

Thuốc lá 

Khói thuốc lá chứa rất nhiều độc chất, gồm có: nicotin, CO, các chất sinh ung thư, các chất thuộc nhóm benzen…Thuốc lá không chỉ làm giảm tuổi thọ của con người 5 - 8 năm mà còn làm giảm khả năng sinh sản. Thuốc lá làm giảm số lượng và độ di động của tinh trùng. Nicotin trong khói thuốc gây hại không chỉ với nam giới, ở nữ giới, việc tiếp xúc   nicotin có thể gây co thắt ống dẫn trứng làm tăng nguy cơ chửa ngoài tử cung. 

Thử nghiệm trên động vật cho thấy nicotin và các chất thơm gốc benzen có thể làm tinh trùng dị dạng hay teo tinh hoàn. Ở người, thuốc lá có thể gây các bất thường di truyền lên tinh trùng và ảnh hưởng lên các cháu bé sinh ra. Thuốc lá còn có thể làm tăng tần suất rối loạn cương và giảm ham muốn tình dục ở nam giới. Việc cai thuốc lá có thể cải thiện   đáng kể chất lượng tinh trùng, hoặc ngăn chặn tình trạng xấu hơn có thể xảy ra. 

Căng thẳng về thể chất và tinh thần 

Hầu hết những căng thẳng về thể chất và tinh thần quá mức đều có thể làm giảm số lượng tinh trùng: stress về tình cảm; làm việc vất vả hay chơi thể thao quá sức. 

Mặc quần áo bó sát người 

Mặc quần jean quá chật có thể ảnh hưởng nên quá trình phát triển cơ quan sinh dục và gây những chấn thương do đè ép.

Mặc quần chật, nhất là quần lót chật, làm tinh hoàn bị ép sát vào người đồng thời thông khí kém gây ra sự tăng nhiệt độ vùng da bìu. Ngoài ra, quần lót cũng không nên dùng loại chế tạo hoàn toàn bằng chất liệu ni lông vì loại vải này dễ tích điện và điện trường sinh ra liên tục tại bìu sẽ ảnh hưởng đến sự sinh sản tinh trùng.  

Để quá trình sinh tinh diễn ra bình thường, nhiệt độ vùng da bìu phải thấp hơn thân nhiệt 2 - 30C, tình trạng tăng nhiệt độ vùng da bìu kéo dài lâu ngày có thể làm giảm chất lượng tinh trùng. 

Tình trạng tăng nhiệt độ tương tự cũng diễn ra ở những người phải ngồi nhiều ở một chỗ như tài xế, phi công, nhân viên văn phòng. 

Để tránh tình trạng trên, lời khuyên là mặc các loại quần áo rộng rãi, thoáng mát và chọn những vật liệu thoáng, thấm mồ hôi tốt để việc tản nhiệt của da bìu diễn ra dễ dàng. 

Làm việc trong môi trường nhiệt độ cao 

Những người làm việc trong các ngành nghề phải thường xuyên tiếp xúc với nhiệt độ cao thường có suy giảm chất lượng tinh trùng. Các nghề đó gồm: thợ rèn, thợ hàn, thợ luyện kim, đầu bếp… 

Bức xạ, sóng điện thoại di động 

Theo kết quả nghiên cứu khoa học mới nhất của các chuyên gia Hungari, sóng ĐTDĐ có thể hủy hoại các tinh trùng của nam giới. Người cho ĐTDĐ vào túi quần và đeo ở thắt lưng thường xuyên sẽ bị giảm chất lượng tinh trùng. 

Gần đây, người ta chứng minh rằng sử dụng máy tính xách tay đặt trên đùi cũng làm giảm số lượng tinh trùng. Nguyên nhân có thể do nhiệt độ cao và từ trường do máy phát ra ảnh hưởng đến hiện tượng sinh tinh. 

Các tế bào sinh tinh trùng rất nhạy cảm với phóng xạ. Xạ trị, tia X, các dạng phóng xạ khác ảnh hưởng nhiều đến quá trình sản xuất tinh trùng. Sau khi ngưng nguồn tiếp xúc, quá trình sinh tinh mất khoảng 2 năm để hồi phục, đôi khi hoàn toàn không hồi phục 

Tắm nước nóng 

Nếu đi tắm hơi, nhiệt độ trong phòng tắm lên tới 70 – 80oC, so với phòng tắm bình thường nhiệt độ cao gấp hơn 2 lần. Đó là điều hết sức bất lợi cho tinh trùng. Các chuyên gia cảnh báo rằng, dù là tắm nóng hay tắm hơi, nhiệt độ khoảng 34oC là thích hợp nhất. 

Đi xe đạp 

Khi đi xe đạp, nhất là xe đạp thể thao, lưng người lái sẽ phải cong lên liên tục. Tinh hoàn bị đè vào giữa yên xe và vùng đáy chậu gây nên tình trạng chèn ép, thiếu máu nuôi. Ngoài ra, tinh hoàn thường xuyên bị sức nén và cọ xát (nhất là với loại xe đạp thể thao) nên thường xuyên bị sung huyết, nhiệt độ vùng bìu cũng ở mức cao. 

Vì vậy, các tay đua chuyên nghiệp đi xe đạp liên tục mỗi ngày nhiều giờ và kéo dài hàng tháng sẽ có ảnh hưởng xấu đến đến sinh sản tinh trùng. 

Các loại thuốc 

Tiền căn dùng thuốc: một số thuốc chữa bệnh có thể gây tổn hại tạm thời hay vĩnh viễn quá trình sinh tinh như hóa trị ung thư, hormone, cimetidin, sulphasalazine, spironolactone, các thuốc huyết áp. 

Hóa chất và thuốc trừ sâu 

Một số chất ô nhiễm được ghi nhận có ảnh hưởng rõ rệt lên chất lượng tinh trùng bao gồm: các gốc oxy tự do, các hóa chất diệt côn trùng, diệt cỏ (DDT, aldrin, dieldrin, PCPs, dioxin, furan…), một số hydrocarbon (ethylbenzene, bezene, toluen, xylene…), một số chất bảo quản, hóa chất có trong vật liệu xây dựng, nội thất… 

Các kim loại nặng 

Tiếp xúc trong thời gian dài với kim loại nặng như chì, cadmium, arsenic làm giảm số lượng tinh trùng. Một lượng rất nhỏ kim loại nặng có trong tinh dịch có thể ức chế nhiều enzyme quan trọng cho quá trình thụ tinh trứng của tinh trùng. 

BS. Nguyễn Đạt Nguyên
Theo Sức khỏe đời sống

Đột phá mới cho phụ nữ vô sinh 06/03/2012

Dùng máy tính kết nối WiFi có thể gây hại tinh trùng 05/12/2011

Phụ nữ thừa cân khó mang thai bằng thụ tinh nhân tạo 15/09/2011

Hy vọng mới cho nam giới vô sinh 12/09/2011

Phát hiện mới mang lại hy vọng cho người vô sinh 29/08/2011

ICSI - Công nghệ Hỗ trợ sinh sản 29/08/2011

Xin trứng- Giải pháp cho những phụ nữ suy giảm chức năng buồng trứng 29/08/2011

Hội chứng buồng trứng đa nang là gì? Làm gì để cải thiện? 29/08/2011

Lớp phủ giúp tinh trùng bơi nhanh 25/07/2011

Điều trị thành công trên 10 ca vô sinh nam bằng kỹ thuật nuôi cấy tinh tử 09/06/2011

Những tai biến sau nạo phá thai

Những tai biến sau nạo phá thai

Do thiếu kiến thức về sức khỏe sinh sản, nhiều cặp vợ chồng, tình nhân để dính bầu rồi “tặc lưỡi” đi nạo phá thai. Tuy nạo phá thai chỉ là một thủ thuật đơn giản của sản khoa, nhưng những hệ lụy của nó đối với xã hội nói chung và sức khỏe cũng như hạnh phúc của người nạo phá thai nói riêng lại rất lớn. Tổ chức Y tế Thế giới đánh giá Việt Nam là nước có tỉ lệ phá thai cao nhất châu Á và là một trong 5 nước có tỉ lệ phá thai nhiều nhất trên thế giới.

 

Ước tính, mỗi năm trên thế giới có khoảng 210 triệu ca thai nghén và khoảng 46 triệu (22%) ca kết thúc bằng phá thai và tính bình quân trên thế giới trong cuộc đời mỗi người phụ nữ đến tuổi 45 đã có ít nhất một lần phá thai. Gần 20 triệu ca trong số này là phá thai không an toàn. Khoảng 13% tử vong liên quan đến thai nghén là do phá thai không an toàn và con số tử vong khoảng 67.000 ca mỗi năm. 

Nạo phá thai là nguyên nhân của 5% số ca tử vong ở sản phụ. Ngoài ra,  thủ thuật này dễ dẫn đến thủng tử cung, băng huyết, tổn thương cổ tử cung hoặc âm đạo, tai biến do dùng thuốc gây mê, gây tê. Các tai biến xuất hiện muộn hơn là sót thai, sót nhau, nhiễm khuẩn, chấn thương tâm lý, nhiễm khuẩn gây viêm dính buồng tử cung dẫn đến vô sinh... 

Phương pháp nạo phá thai đến nay đã có những cải tiến lớn, tuy vậy vẫn không tránh được việc phải dùng dụng cụ nong bằng kim loại để nong rộng cổ tử cung; dùng que kim loại để dò hướng khoang tử cung và đo độ dài khoang tử cung; dùng ống hút bằng kim loại để hút phôi thai và đế cuống rốn; cuối cùng phải dùng muôi nạo bằng kim loại để nạo sạch khoang tử cung. Từ lúc bắt đầu đến lúc kết thúc đều phải dùng dụng cụ bằng kim loại đưa vào đưa ra, tất nhiên có khả năng làm xước tử cung, thậm chí có thể làm thủng cổ tử cung.

  

Nạo hút thai có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm.

Nếu như đế cuống rốn không lấy ra được nhanh sẽ ảnh hưởng đến sự co bóp của tử cung, do đó có thể làm mạch máu không liền lại, trong quá trình thủ thuật đó sẽ bị mất nhiều máu. Vả lại, nếu trước đó đã có viêm bộ phận sinh dục như viêm âm đạo, viêm cổ tử cung chưa được chữa khỏi hoặc trong quá trình thủ thuật không nghiêm chỉnh thực hiện vô khuẩn đúng với quy định, thì những dụng cụ đưa vào đưa ra rất dễ đưa vi khuẩn vào khoang tử cung gây nhiễm khuẩn. Ngoài ra, việc nạo hút thai còn có khả năng để lại di chứng, nhất là đối với trường hợp đã qua nạo hút nhiều lần, nguy hại sẽ không nhỏ. 

Các tai biến đặc trưng của phá thai ngoại khoa gồm: ứ máu trong buồng tử cung; nhiễm khuẩn; rách cổ tử cung, thủng tử cung do chọc hoặc rách; còn thai; sót rau thai; băng huyết do sót rau, chấn thương và thủng tử cung. 

Các tai biến đặc trưng của phá thai nội khoa: thất bại của thuốc phá thai nên vẫn phải hút lại buồng tử cung; sảy thai không hoàn toàn cũng bắt buộc phải hút lại buồng tử cung tránh băng huyết và nhiễm khuẩn; băng huyết; nhiễm khuẩn tử cung. 

Đó là chưa kể các biến chứng liên quan đến phương pháp vô cảm như gây mê và gây tê nhằm giúp bệnh nhân giảm đau đớn khi thực hiện thủ thuật. 

Sau một ca nạo phá thai an toàn, đa số bệnh nhân đều không bị ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản, nhưng vẫn có một tỷ lệ nhỏ có biến chứng nặng nề để lại hậu quả về sau. Vì thế, nếu lỡ có thai ngoài ý muốn, chị em nên tới các cơ sở y tế được phép làm thủ thuật này. Biện pháp giảm tỷ lệ phá thai có hiệu quả là truyền thông tư vấn về việc áp dụng biện pháp tránh thai để mỗi gia đình chỉ có 1-2 con.  

  BS. Trần Phương Thu
Theo Sức khỏe & đời sống

Quan hệ tình dục trước hôn nhân

Mất nhiều hơn được

Một số đôi uyên ương cho rằng, quan hệ tình dục trước hôn nhân cũng có cái lý thú, đó là được khám phá người bạn trai (gái) của mình, là hành động thể hiện tình yêu đã được thăng hoa. Tuy nhiên, các chuyên gia tâm lý và nhiều bác sĩ khẳng định, quan hệ tình dục trước hôn nhân mất nhiều hơn được.

Thực trạng…

Kết quả nhiều khảo sát cho thấy thế hệ thanh thiếu niên ngày càng có quan hệ tình dục (QHTD) sớm.. Nếu như năm năm trước, tuổi QHTD lần đầu ở nam giới là 20, nữ là 19,4 thì nay độ tuổi này đã giảm còn 18,2 ở nam và 18 ở nữ. Kết quả khảo sát cũng cho thấy sự tồn tại của tình dục trước hôn nhân trong nam/nữ chưa lập gia đình ở nhóm tuổi 14-17, là 42% nam và 37% nữ, con số tương ứng ở nhóm tuổi 22-25 là 57% nam và 52% nữ.

 

Đặc biệt, sau năm năm, tỉ lệ nữ giới có QHTD trước hôn nhân đã tăng từ 74% lên 77%. Về nguyên nhân của trình trạng trên, có ý kiến cho rằng việc các bạn trẻ hiện nay quan hệ tình dục trước hôn nhân là bị ảnh hưởng của các nước phương Tây. Ý kiến này hình như có sự ngộ nhận do chúng ta chỉ được tiếp nhận thông tin qua phim ảnh mà thôi.

Một nghiên cứu có tên Sex Education in America (Giáo dục giới tính tại Mỹ) do Trường quản trị John F. Kennedy thuộc Đại học Harvard phối hợp với National Public Radio tiến hành năm 2003 đối với người dân Mỹ, theo đó khi được hỏi: ông bà có đồng ý rằng tình dục không hôn nhân là không đúng xét về mặt luân lý hay không? có 50% số người trả lời đồng ý và 46% không đồng ý, có 3% người trả lời không biết và 1% từ chối trả lời câu hỏi. 83% đồng ý quan hệ tình dục không hôn nhân là điều tội lỗi.

 

Với một câu hỏi khác là ông bà có nghĩ rằng quan hệ tình dục trước hôn nhân của các bạn thanh thiếu niên (tuổi teen) là không đúng xét về mặt đạo đức hay không? Câu trả lời đồng ý chiếm đa số rất cao với 63%, trong khi số người không đồng ý chỉ 35%. Liệu việc này có phải là tội lỗi không? có 77% đồng ý và 20% không đồng ý.

 

Kết quả nghiên cứu còn cho thấy có gần 50% số người dân Mỹ cho rằng dù ở độ tuổi nào cũng cần phải chờ đến khi kết hôn thì mới quan hệ tình dục. Câu hỏi nam giới nên chờ đến độ tuổi nào mới nên bắt đầu có quan hệ tình dục? có 44% số người được hỏi cho rằng nên chờ đến khi kết hôn, 31% cho rằng nên chờ đến tuổi 18. Đối với nữ, 33% cho rằng nên chờ đến tuổi 18 và có 47% trả lời là nên chờ đến khi kết hôn. Tuy có QHTD sớm nhưng kiến thức mang thai lại hạn rất chế.

 

Với câu hỏi đơn giản “Bạn gái có thể mang thai sau lần QHTD đầu tiên không”? chỉ có 67% nam và 74% nữ trả lời “Có”. Với câu hỏi “Nếu không muốn mang thai, người ta nên làm gì?”, hơn 20% bạn trẻ nói rằng “Không biết”, dù có 80% người trả lời “sẽ sử dụng biện pháp tránh thai” nhưng lại không đưa ra được cụ thể những biện pháp nào tránh thai an toàn hoặc sử dụng biện pháp đó như thế nào(!).

Và hậu quả

QHTD trước hôn nhân, không được bảo vệ, bạn nữ có thai ngoài ý muốn sẽ giải quyết ra sao? Hầu hết vị thành niên khi có thai đều dấu gia đình, người thân tự giải quyết hậu quả ở những cơ sở nạo phá thai bất hợp pháp, không bảo đảm an toàn nên dễ gây những biến chứng rất nguy hiểm đến tính mạng hoặc để lại những hậu quả lâu dài không có cơ hội sửa chữa.

Hành vi quan hệ tình dục trước hôn nhân đã vi phạm đạo đức và liên quan đến sự lành mạnh của thể xác lẫn tinh thần của mỗi cá nhân, thậm chí còn gây hậu quả không tốt cho cả tương lai. Hành động này sẽ đưa cả hai vào tình trạng khó xử, đặc biệt là bạn gái thường ngượng ngùng, lo lắng, tự dằn vặt mình, ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ. Nếu đôi uyên ương quan hệ trước khi đám cưới thì xem như đêm tân hôn không còn ý nghĩa thiêng liêng nữa, sự háo hức, hứng thú giảm đi rất nhiều. QHTD trước hôn nhân thường thực hiện một cách lén lút, với tâm trạng căng thẳng nên không mang lại cảm giác hưng phấn, “không tới đích”.

 

Khi yêu nhau họ sẵn sàng trao cho nhau tất cả những gì tốt đẹp nhất, không hề hối tiếc, tuy nhiên, khi đã quan hệ tình dục nhiều chàng trai liền sinh nghi ngờ vì sự dễ dàng của bạn gái. Khi mới trao nhau những gì quý giá nhất hoặc cuộc tình mới đi được đoạn đường ngắn thì chuyện ngoài ý muốn xảy ra - đó là chia tay. Thực tế cho thấy, QHTD trước hôn nhân, thường thì cả hai chưa được chuẩn bị tâm lý trước, chưa tự trang bị kiến thức tình dục, nên chưa có kinh nghiệm, dễ có hành vi thô bạo khiến người phụ nữ bị tổn thương.

 

QHTD không được bảo vệ rất dễ dẫn đến mang thai ngoài ý muốn, đặc biệt là có thể mắc các bệnh lây qua đường tình dục bao gồm cả HIV/AIDS. QHTD trước hôn nhân, không được bảo vệ, bạn nữ có thai ngoài ý muốn sẽ giải quyết ra sao? Hầu hết vị thành niên khi có thai đều dấu gia đình, người thân tự giải quyết hậu quả ở những cơ sở nạo phá thai bất hợp pháp, không bảo đảm an toàn nên dễ gây những biến chứng rất nguy hiểm đến tính mạng hoặc để lại những hậu quả lâu dài không có cơ hội sửa chữa.

 

Theo lời khuyên của các bác sĩ sản khoa, chỉ khi nào “vạn bất đắc dĩ” không thể giữ thai lại được thì mới nên nạo, hút hay phá thai vì thủ thuật này dễ để lại những hậu quả nghiêm trọng như: sót thai, chảy máu, nhiễm khuẩn, thủng tử cung, dính buồng tử cung, viêm tắc ống dẫn trứng vĩnh viễn tước đi quyền được làm mẹ của bạn.

 

Những cuộc tình đã có QHTD, khi chia tay thì người thiệt thòi nhất vẫn là bạn nữ. Mặc dù bây giờ chuyện trinh tiết không phải là tất cả, nhưng thực tế không có cô gái nào dám tự tin khi tiếp xúc và nói lời yêu với người đến sau hay không cảm thấy hổ thẹn với chính bản thân, luôn cảm thấy mình có lỗi. Không nên QHTD trước hôn nhân, hãy giữ gìn và trân trọng người bạn của mình.

 

Nếu như phải nói lời chia tay thì người con trai cũng không cảm thấy tội lỗi và người con gái cũng tự tin và mạnh dạn khi nói lời yêu với người đến sau. Tình yêu bao gồm có tình dục nhưng không phải chỉ có tình dục mới đem hạnh phúc đến cho tình yêu.

BS. Vũ Thành
Theo Sức khỏe & đời sống

Làm thế nào để hòa hợp tình dục?

Làm thế nào để hòa hợp tình dục?

Hòa hợp tình dục không có mô hình chung mà là sự chấp nhận nhau mang sắc thái của từng đôi bạn tình. Không có thử nghiệm đơn giản nào để đánh giá sự hòa hợp tình dục và không có nghĩa sẽ là điều kiện tiên quyết để hòa hợp trong mọi phương diện khác của đời sống và làm cho mối quan hệ trở nên hoàn toàn êm đẹp. Ngược lại, cũng có khi đôi bạn tình sống hòa thuận nhưng vẫn cảm thấy không có lửa trong đời sống tình dục. Chỉ có đôi bạn tình mới là những người đưa ra nhận định cuối cùng.

 

Đã có không ít bàn luận về chủ đề làm thế nào để đôi bạn tình hấp dẫn nhau suốt đời, những gợi ý dưới đây chỉ phác họa một số yêu cầu của hòa hợp tình dục. 

Tần suất như thế nào? 

Hầu hết những mối quan hệ đều đòi hỏi sự chia sẻ ở mức độ tế nhị nào đó về nhu cầu, mong muốn về tần suất và thực hành tình dục. Nếu như một phía luôn luôn chỉ có nhu cầu ở mức một con số mỗi tháng trong khi phía kia lại có nhu cầu đến 2 con số thì có thể đã bắt đầu cảm nhận được thế nào là không hòa hợp. 

Cách hành sự phòng the và thời điểm?

Đôi bạn tình có chung ý thích về kiểu cách quan hệ tình dục? Có kiểu cách nào mà bạn tình khăng khăng không chấp nhận? Thái độ với kiểu cách, thời điểm quan hệ tình dục của bạn tình cũng là điều nên biết để xây dựng sự hòa hợp. 

Ý nghĩa của tình dục? 

Với một số người, tình dục đem lại cảm giác tự tin, để thể hiện nam tính hay khả năng quyến rũ của người nữ; với nhiều người khác thì tình dục là cơ hội để bộc lộ tình yêu. Tình dục làm cho đôi bạn tình hiểu nhau và chấp nhận con người thực của nhau hơn cũng góp phần tích cực cho sự hòa hợp. 

Mức độ chia sẻ? 

Nếu trong quan hệ tình dục, một người không bao giờ muốn chia sẻ về cảm xúc, về mong muốn, về trải nghiệm trong khi người kia lại là người muốn nói về những điều này thì sự chia sẻ cũng cần có chừng mực. Không bao giờ chia sẻ lại là điều tối kỵ vì chia sẻ đồng nghĩa với khám phá, không chỉ về thể chất mà cả về tâm hồn.

 Chuyện tình dục cần riêng tư? 

Một số người tách bạch đời sống tình dục với cuộc sống hằng ngày, họ không muốn nói về tình dục trừ lúc họ đang trong cuộc và không muốn nói với ai về tình dục trừ bạn tình của họ. Có giới hạn khi đề cập đến chuyện tình dục cũng là sự lựa chọn cần thiết với một số người khi bạn tình của họ thuộc diện nêu trên. Tôn trọng những khác biệt về tính cách cũng cần thiết để duy trì sự hòa hợp. 

Không đem stress vào phòng ngủ 

Có người đem những chuyện căng thẳng, buồn phiền trong công việc vào phòng ngủ, những người này có thể tìm đến tình dục để khuây khỏa, để quên những phiền muộn nhưng lựa chọn này làm giảm chất lượng và vẻ đẹp của tình dục. 

Cho và nhận 

Bất kể vì lý do gì, một số người quan tâm đến cho nhiều hơn là nhận trong quan hệ tình dục. Nhiều người lại ở vị trí trung gian, vừa cho vừa nhận và đôi khi cảm thấy có sự xung đột nội tâm khi đòi hỏi quá nhiều. Vậy đôi bạn tình đang ở đâu trên thang giá trị cho và nhận đó và thường có sự xung đột như thế nào? Đặc thù tình dục người nhấn mạnh đến sự bình đẳng trong cho và nhận, không phải người này ban phát cho người kia cũng không chấp nhận sự hy sinh bản thân. Cách lựa chọn này có thể đem lại sự hài lòng nhất định nhưng tình yêu bền vững không thể chỉ sống bằng món ăn tinh thần đó. 

Cùng có ý thức đem lại hạnh phúc cho nhau 

Một yếu tố quan trọng nữa của hòa hợp tình dục là đôi bạn tình quan tâm như thế nào về chuyện đem lại khoái cảm cho nhau. Nếu cùng chia sẻ mục đích này thì quan hệ tình dục càng thêm nồng nhiệt. Ngược lại, nếu coi tình dục chỉ như một nghĩa vụ thì đó có thể là dấu hiệu của sự chịu đựng hay rạn vỡ trong mối quan hệ.   

  BS. Đào Xuân Dũng
Theo Sức khỏe & đời sống

Phụ nữ nhiễm HIV tăng nguy cơ bị ung thư hậu môn

Phụ nữ nhiễm HIV tăng nguy cơ bị ung thư hậu môn

     

Ảnh minh họa

Một nghiên cứu mới đây cho thấy phụ nữ nhiễm HIV tăng nguy cơ bị ung thư hậu môn.       

Các nhà nghiên cứu ở Trung tâm Y tế Montefiore tại TP. New York đã tìm hiểu 715 phụ nữ nhiễm HIV và thấy rằng 10,5% trong số này bị một dạng nào đó của bệnh hậu môn và khoảng 1/3 trong số họ đang mắc bệnh tiền ung thư.       

Các nhà nghiên cứu cho biết kết quả này cho thấy tất cả phụ nữ nhiễm HIV có kết quả xét nghiệm mẫu mô hậu môn bất thường nên nội soi hậu môn để kiểm tra bên trong. Các nhà nghiên cứu cho biết nguy cơ ung thư hậu môn tăng ở phụ nữ nhiễm HIV có thể là do HIV liên quan với virus u nhú ở người (HPV), nguyên nhân gây ra gần như tất cả các ca ung thư hậu môn.  
Ngoài ra, tất cả phụ nữ và nam giới có nghi ngờ nhiễm HIV nên cân nhắc việc khám sàng lọc ung thư hậu môn.
Nghiên cứu sẽ được đăng trên tờ Journal of AIDS số ra ngày 1/5/2012.

Theo Cimsi

Rối loạn kinh nguyệt

Rối loạn kinh nguyệt

DS. Huỳnh Thị Kim Hằng
Khoa Dược - BV Từ Dũ

Phân tích bệnh lý
Vào kỳ kinh, khi lượng, máu, chất của máu kinh khác thường đều được xem là rối loạn kinh nguyệt. Chu kỳ kinh bình thường khoảng 25 -35 ngày, kỳ kinh dài từ 1 – 6 ngày, nếu đến trễ hoặc sớm khoảng 7 ngày vẫn là bình thường, nếu vượt quá thì y văn gọi là “kinh đến sớm” và “kinh đến muộn”.

Theo Đông y, nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt là vì nội thương, ăn uống không điều độ, thể chất hư nhược, ngủ thức không theo quy luật sinh học của cơ thể, rối loạn chức năng gan, tỳ, thận. Vì vậy trị chứng rối loạn kinh nguyệt trước tiên phải điều chỉnh khí huyết, cân bằng tạng phủ.

Biểu hiện lâm sàng và mối nguy hại
Biểu hiện lâm sàng của rối loạn kinh là kinh nguyệt đến sớm hay trễ, không đều, lượng máu quá ít hoặc quá nhiều. Rối loạn kinh nguyệt dễ gây bệnh khí hư và thúc đẩy nhanh quá trình lão hóa của phụ nữ.
Nguyên tắc dưỡng sinh
Có bốn loại rối loạn kinh nguyệt là: Thực nhiệt, gan nhiệt, khí hư và hư nhiệt. Điều trị bằng những thuốc khác nhau với nhiều hình thức nhưng cách tốt nhất vẫn là liệu pháp ăn uống các món canh thích hợp với tình trạng của mình rất có ích cho sức khỏe.
Theo Trung y, bệnh rối loạn kinh nguyệt thuộc loại huyết ứ. Trong kỳ kinh nếu đau bụng hay máu vón cục, có thể dùng những món canh có tính hoạt huyết để thúc đẩy tuần hoàn máu, cải thiện hiện tượng huyết khối hay máu kinh vón cục…
Thức ăn nên dùng
Sơn tra, củ sen, đường đỏ, gà ác, a giao, nấm mèo (mộc nhĩ), thịt hàu, bồ câu sữa, hải sâm.

Ảnh từ Internet

Mách nhỏ

Tập thể dục, lao động chân tay hợp lý để tăng cường thể chất, cải thiện tuần hoàn nhưng không vận động quá mạnh vào kỳ kinh mà nên nghỉ ngơi. Bài tập dưỡng sinh: quỳ trên giường, khom người, ép ngực xuống, cánh tay đưa lên. Bài tập này giúp máu kinh tống ra ngoài, tránh khoang chậu bị ứ máu.

Giới thiệu những món canh trị rối loạn kinh nguyệt

1. Canh đơn sâm nấu gan heo

Nguyên liệu: Gan heo 350g, đơn sâm 50g, cải dầu 70g, hành, gia vị (rượu vàng, muối, bột ngọt).

Cách làm: Gan rửa sạch luộc vớt ra rửa lại, cải rửa sạch. Cho đơn sâm vào nồi nấu sôi lửa lớn trong 20 phút, cho gan heo, hành, rượu vàng, nấu tiếp 15 phút rồi cho cải vào 5 phút nêm lại nhắc xuống.

Công dụng: Đơn sâm vị đắng tính hơi hàn, quy, can, kinh nên thanh tâm trừ phiền, trị rối loạn kinh nguyệt, bế kinh, đau bụng kinh. Gan heo bổ huyết nên món canh này có tác dụng điều kinh chỉ huyết, ích khí dưỡng huyết .

2. Canh đơn quy nấu hồng hoa, sơn dượcNguyên liệu: Sơn dược 120g, gà mái 1 con, xích thược 18g, đương quy 15g, hồng hoa 5g, gừng và câu kỷ tử 1 ít, gia vị (rượu vàng, muối, hạt nêm gà)

Cách làm: Gà làm sạch để ráo, xích thược, đương quy, hồng hoa ngâm nước nửa ngày, cho vào  túi vải cột lại bỏ vào bụng con gà. Sơn dược ngâm nước ½ ngày cho vào bụng gà cùng gừng và hạt câu kỷ tử. Cho gà vào rượu vàng vào nồi sành, thêm muối nấu lửa nhỏ trong 2 giờ vớt bỏ túi thuốc, cho hạt nêm là ăn được.

Công dụng: Xích thược vị đắng tính hơi hàn có công dụng thanh nhiệt mát máu, hoạt huyết  hóa ứ, tiêu thũng, chỉ thống, ức chế sự tích tụ của huyết bản, phòng nghẽn máu, trị các bệnh mạch vành, đau thắt tim, nghẽn máu não. Đương quy, hồng hoa có tác dụng hoạt huyết hóa ứ, gừng trừ hàn chỉ thống, sơn dược, thịt gà bổ hư lao, tư bổ ngũ tạng. Canh này rất tốt cho người rối loạn kinh nguyệt. 

3. Canh đậu phộng, sơn dược nấu thịt heoNguyên liệu: Hạt câu kỷ tử 20g, sơn dược 150g, thịt nạc heo 150g, đậu phộng 60g, sinh địa  hoàng 12g thục địa hoàng 12g, hành, gia vị.

Cách làm: Hạt câu kỷ tử, sinh địa hoàng và thục địa, đậu phộng, rửa sạch ngâm nước 1 giờ sơn dược gọt vỏ cắt miếng, Cho tất cả vào nồi sành cùng nước ngâm các loại nấu sôi, hớt bọt, nấu thêm 1 giờ cho hạt câu kỷ tử vào nấu 10 phút, nêm vừa ăn, bỏ hành. Nấu thêm 5 phút là được.

Công dụng: Canh này thích hợp người mắc kinh sớm, bổ thận ích tinh, mát máu thanh hỏa, chỉ huyết (lớp vỏ lụa đỏ của đậu phộng), nâng cao tác dụng đông máu của huyết bản, phòng ngừa ra nhiều máu. 
4. Canh mực nấu cải dầuNguyên liệu: Cải dầu 200g, ớt đỏ 2 quả, mực 200g. Gia vị (2 thìa lớn nước sốt, rượu thơm 1 thìa lớn, muối, nước dùng.

Cách làm: Cải và mực làm sạch, ớt cắt miếng. Nấu nước dùng sôi cho tất cả vào nấu sôi với lửa lớn trong 5 phút.

Công dụng: Mực giàu protein tốt, nhiều vitamin và khoáng chất cần cho cơ thể, chủ trị bế kinh, huyết khô của phụ nữ. Mực còn có tác dụng tư âm dưỡng huyết, ích khí cường gân, hỗ trợ điều trị các chứng tử cung chảy máu, đường tiêu hóa chảy máu,  lao phổi ho ra máu. 

5. Canh táo đỏ nấu thịt nạcNguyên liệu: Thịt nạc 0.5g, táo đỏ 10 quả, gừng 3 miếng, gia vị.

Cách làm: Thịt rửa sạch cắt miếng luộc vớt để ráo, táo bỏ hạt. Nước nấu sôi cho thịt gừng nấu sôi lại cho táo đỏ vào, thịt chín nêm vừa ăn.

Công dụng: Táo đỏ giúp điều hòa nội tiết tố, bổ huyết dưỡng nhan, điều kinh ích khí. Người có lượng máu kinh nhiều, đau bụng kinh nên ăn nhiều táo đỏ sẽ giúp cải thiện  được bệnh.
 
 

6. Canh gân chân bò: Nguyên liệu: Gân chân bò 100g, tục đoạn 15g, kê khuyết đằng 50g, đỗ trọng 15g, hoàng kỳ 20g.

Cách làm: Gân rửa sạch cắt miếng vừa ăn, Kê khuyết đằng, tục đoạn, hoàng kỳ và đỗ trọng rửa sạch cho vào túi vải buộc lại cho vào  nồi đất cùng gân bò, đổ nước vừa nấu sôi 15 phút (lửa lớn), sau đó cho lửa nhỏ hầm 1 giờ, nêm lại vừa ăn.
Công dụng: Ích khí hành huyết, hoạt huyết khử ứ,  thông lạc chỉ đau, rất thích hợp với người hành kinh đau mình do đới mạch hư nhược.  
7. Canh xương dê dại táo:Nguyên liệu: Xương cổ dê 500g, đại táo 100g, gia vị.

Cách làm: Xương rửa sạch, chặt miếng vừa cho vào nồi đất, đổ vừa nước, nấu sôi sau đó vặn lửa nhỏ thêm đại táo đã rửa sạch hầm thêm 2 giờ.

Công dụng: Bổ thận kiện tỳ, ích tủy sinh huyết thích hợp với chứng hành kinh chóng mặt. 
8. Giò heo hầm đậu:Nguyên liệu: Giò heo 1 cái, đậu phộng 50g, đậu đen 30g, rượu, hành, gia vị.
Cách làm: Đậu đen, đậu phộng rửa sạch ngâm mềm, Giò heo làm sạch cho vào nồi đất, thêm hai loại đậu đã ngâm mềm vào, cho nước và  chút đường, hành, gừng, muối nấu sôi rồi vặn lửa nhỏ nấu đến khi giò heo mềm.
Công dụng: Nhuận phế tư âm, điều kinh chỉ huyết rất  thích hợp với người hành kinh thổ huyết. 
9. Canh củ sen nấu sườn:Nguyên liệu: Sườn heo 300g, củ sen 150g, đậu phộng 50g,  táo đỏ 10 quả, gừng 1 miếng. Gia vị (muối, hạt nêm, rượu thơm)

Cách làm: Tất cả rửa sạch, sườn chặt miếng vừa, củ sen gọt vỏ cắt miếng, gừng xắt sợi. Nước sôi cho sườn nấu lửa vừa vớt bọt, cho củ sen, đậu, táo, gừng, rượu hầm 2,5 giờ, nêm vừa ăn nấu sôi lại 5 phút với lửa lớn, nhắc xuống.

Công dụng: Củ sen chứa hàm lượng sắt cao có tác dụng trị chứng thiếu máu do thiếu sắt. Người kinh nguyệt quá nhiều, kéo dài, màu đỏ nhạt hoặc răng chảy máu, xuất huyết dưới da khi hành kinh nên ăn nhiều canh này sẽ giảm được triệu chứng trên. Món canh này là lựa chọn tốt nhất cho người kinh nguyệt rối loạn. 

10. Gà ác hầm a giao:Nguyên liệu: gà ác 250g, sâm cao ly 10g, a giao 12g, gia vị.

Cách làm: Gà rửa sạch chặt miếng, sâm cao ly bỏ cuống cắt miếng, a giao đập giập. Cho tất cả vào nồi hấp cách thủy trong 2 giờ, nêm muối vừa ăn.

Công dụng: Theo Đông y, a giao mềm vị ngọt, tính bình, vừa bổ huyết chỉ huyết vừa tư âm nhuận phế, là thực phẩm bồi bổ lý tưởng cho người rối loạn kinh nguyệt, điều trị huyết hư, chóng mặt, tim đập nhanh, nôn ra máu, đi tiêu ra máu, phế âm bất  túc, phế táo ho khan, đờm ít ho ra máu, hư hỏa thượng viêm.
11. Canh bì heo chỉ huyết:Nguyên liệu: Da heo 150g, rượu nếp 30g, đường đỏ 30g.

Cách làm: Da heo rửa sạch cắt miếng, bỏ vào nồi đất thêm nước nấu sôi rồi hầm lửa nhỏ trong 2 giờ cho da heo mềm thêm đường đỏ vào quấy đều.

Công dụng: Tư âm dưỡng huyết, hóa mạch chỉ huyết thích hợp với chứng hành kinh thổ huyết. 
12. Gà ác hầm đậu đỏ: Nguyên liệu: gà ác 1 con, đậu đỏ 300g, rượu nếp 15g, đường trắng.
Cách làm: Gà làm sạch để ráo chặt miếng. Lấy âu sứ lớn bỏ ½ đậu đỏ vào, xếp gà lên trên, cho tiếp phần đậu còn lại và xếp nốt thịt gà lên, lòng gà, thêm rượu trắng  và đường nấu cách thủy trong 3 giờ.

Công dụng: Bổ ích tỳ thận, thích hợp với người bị chứng hành kinh phù thũng. Dùng mỗi ngày chia làm 4 – 5 lần ăn hết trong ngày. 
13. Gà ác hầm mã thầy đậu đỏ:Nguyên liệu: gà ác nửa con, đậu đỏ 50g, táo đỏ 5 quả, mã thầy (củ năn), hành củ, gừng, gia vị (rượu thơm, nước dùng, muối, tiêu, bột ngọt)

Cách làm: Đậu đỏ ngâm nước ấm, gà ác chặt miếng, mã thầy, gừng gọt vỏ, hành cắt lát. Nước sôi cho gà ác vào nấu 3 phút vớt ra, cho tất cả nguyên liệu vào, rượu, tiêu vào nồi đậy nắp nấu sôi với lửa vừa rồi cho gà ác vào hầm nhỏ lửa trong 2 giờ nêm vừa ăn, cho hành nấu thêm 15 phút.

Công dụng: Món canh này có công dụng kiện tỳ ích vị, lợi tiểu tiêu thũng, bổ huyết. Gà ác giúp bổ xung khí huyết, tư bổ và điều kinh. Những người kinh nguyệt rối loạn nên ăn canh này thường xuyên.

&
Tài liệu tham khảo:
- 1000 Món canh dưỡng sinh trị bệnh  - Nhà XB Mỹ Thuật 2010
- 500 Bài thuốc Đông Y gia truyền trị bách bệnh, NXB Từ điển bách khoa 2010
- 600 Món ăn từ thịt trị bệnh, NXB Tổng hợp TP HCM, 2010
- Bách khoa Y học thường thức trong gia đình - 2007

Tư liệu ảnh:
-  tapchithoitrang.wordpress.com
- tapchiamthuc.vn; webphunu.net; phunutoday.  com
- teenchuse.vn; dailyinfo.vn
- blog.yume.vn
- baodatviet.vn; mobi.vietbao.vn; 5giay.vn