Ê ẩm xương khớp lúc giao mùa

Sáng còn vui vẻ chào vợ con đi làm, chiều về, anh Hoàng 35 tuổi ở Hà Nội đã nằm bẹp một chỗ vì toàn thân đau nhức. Trận gió mùa đầu tiên tràn về tuần trước khiến anh Hoàng lo lắng thấy khớp đã lão hóa sớm dù chưa già.

Anh Hoàng cảm nhận có vấn đề về khớp cách đây 2 năm, khi trời đột ngột chuyển lạnh. Khi ấy, đầu gối chân trái của anh bất ngờ có cảm giác đau nhức, khó cử động, nhất là buổi sáng sau khi ngủ dậy. Vận động một chút thì cơn đau giảm, thậm chí biến mất hẳn sau vài ngày, thấy các triệu chứng chỉ thoáng qua, anh cũng quên bẵng luôn.

Vài đợt giao mùa sau đó, hiện tượng trên lại tái diễn, nghĩ là bệnh thời tiết, anh Hoàng chỉ uống thuốc giảm đau và xoa dầu hoặc sử dụng cao dán. Thời gian đầu, các cơn đau có giảm nhưng lâu dần vùng đau lan rộng sang các khớp khác, tần suất cũng trở nên dày hơn. Nhiều lúc, đầu gối anh bị khuỵu xuống khi phải mang vác đồ vật có sức nặng như xô nước tắm, di chuyển bàn ghế…

"Đến bệnh viện để chụp chiếu, kết quả cho thấy tôi bị thoái hóa khớp nặng và cần phải điều trị liều cao. Đúng là chủ quan, chẳng khi nào nghĩ mới 35 tuổi tôi đã mắc bệnh khớp như người già", anh Hoàng than thở.

Bà Lan 58 tuổi ở Đống Đa, Hà Nội, cũng nghĩ xương khớp là bệnh người già, không nguy hiểm đến tính mạng nên âm thầm chịu đau mỗi khi trái gió trở trời. Bà than: "Cái bệnh này như giả vờ, lúc sáng tôi còn đi tập thể dục, mua đồ ăn cho cả nhà nhưng tầm trưa trời chuyển gió là biết nhau ngay. Các khớp xương tê, đau, cứng đờ, không thể làm được gì, càng vận động, càng nhức".

Thấy mẹ bị đau mỗi lúc một nghiêm trọng, chị Phương con gái bà Lan nhất quyết đưa mẹ đến bệnh viện. "Bác sĩ cho biết sụn khớp ngón tay của tôi đã bị thoái hóa và tổn thương nghiêm trọng làm ngón tay biến dạng", bà Lan nói.

Tình trạng viêm khớp diễn biến thường kéo dài và có xu hướng tăng dần. Ảnh minh họa

Những bệnh nhân chờ đến khi bệnh nặng mới đi khám như anh Hoàng, bà Lan, theo các bác sĩ chuyên khoa nội xương khớp, là không ít. 100 bệnh nhân khớp tìm đến bác sĩ thì có đến hơn nửa ở giai đoạn quá đau và hết khả năng chịu đựng.

Bệnh viện Chợ Rẫy, TP HCM, mỗi ngày đều tiếp nhận hàng trăm bệnh nhân khớp đến điều trị. Rất nhiều người ở tình trạng đã quá nghiêm trọng, thậm chí không còn khả năng điều trị được. Tiến sĩ, bác sĩ Lê Anh Thư - Trưởng khoa Nội Cơ Xương Khớp, cho hay viêm khớp là nguyên nhân hàng đầu gây tàn phế cho con người, tiếp theo là các vấn đề về lưng và cột sống.

Còn tại Bệnh viện Nhân dân 115 TP HCM, Thạc sĩ Bác sĩ Hồ Phạm Ngọc Lan - Trưởng khoa Cơ Xương Khớp cho biết: Mỗi ngày, bệnh viện có khoảng gần 200 bệnh nhân tới khám, tái khám các bệnh xương khớp. Trên 50% trong số đó bị thoái hóa khớp. Khoảng 2/3 trong số bệnh nhân được chẩn đoán thoái hóa khớp phải nhập viện điều trị.

Viêm khớp do thoái hóa (thoái hóa khớp), là bệnh thường gặp nhất trong nhóm các bệnh viêm khớp, xảy ra khi lớp sụn bao bọc ở hai đầu xương bị thoái hóa và hư tổn. Cấu trúc của lớp sụn này vốn rất chắc khỏe nhờ được định hình bởi các sợi Collagen Type 2, nhưng khi các sợi Collgen này bị lão hóa theo thời gian, sụn cũng dễ bị biến dạng và tổn thương.

Các khớp tổn thương thường là ở cột sống thắt lưng, cột sống cổ, gối, bàn tay, bàn chân, khuỷu, cổ chân... Triệu chứng dễ nhận thấy nhất chính là cảm giác đau ở khớp. Khi mới bị, cơn đau thường không rõ lý do và thoáng qua, nhưng càng về sau thì lặp đi lặp lại nhiều lần. Người bệnh có thể thấy các khớp bị sưng hoặc biến dạng, thậm chí phát ra các tiếng động “lắc rắc” khi vận động hoặc thấy các cơ bắp xung quanh khớp bị viêm, đau và yếu đi (do ít vận động)

Tình trạng thoái hóa khớp diễn biến âm thầm, kéo dài và có xu hướng tăng dần. Do chưa nhận thức đúng về bệnh, khi thấy đau khớp, nhiều người thường coi đó chỉ là các hiện tượng nhức mỏi khớp thông thường do thời tiết, lao động nặng... nên không đi khám. Điều này khiến cơ hội phục hồi chức năng vận động của khớp bị bỏ qua, dẫn đến tình trạng bệnh ngày càng xấu đi. Nếu khớp đã bị hủy hoại nặng, dính khớp thì dù được điều trị tích cực, bệnh nhân cũng khó lòng phục hồi chức năng vận động.

Các thuốc kháng viêm giảm đau chỉ có tác dụng nhất thời mà không thể làm hồi phục lớp sụn bị thoái hóa, thuốc cũng khó cho tác dụng nếu sụn đã hư nhiều. Hơn nữa, thuốc sử dụng lâu dài sẽ có khả năng gây loét dạ dày, ảnh hưởng đến chức năng thận. Do đó, y học chú trọng vào việc cung cấp các dưỡng chất để tái tạo, nuôi dưỡng sụn khớp.