Khả năng giết người của dược phẩm

Nhiều loại thuốc điều trị bệnh hiệu quả nhưng vẫn có thể có tác dụng phụ gây phản ứng có thể khiến bệnh nhân tử vong.

Trao đổi tại hội thảo Cảnh giác dược và ứng dụng lâm sàng do Hội dược học TP HCM tổ chức chiều 14/7, thạc sĩ Đỗ Văn Dũng, Phó tổng thư ký Hội dược học TP HCM khuyến cáo các bác sĩ cần chú trọng đến thông tin cảnh giác dược trước khi kê toa cho bệnh nhân.

Theo ông Dũng, không có loại thuốc nào có tác dụng duy nhất mà có thể gây nhiều phản ứng trên các cơ quan khác nhau của cơ thể. Các nghiên cứu cho thấy có đến 19% bệnh nhân nằm viện gặp một tác dụng phụ có hại của thuốc, trong đó 70% phản ứng có hại của thuốc có thể phòng ngừa được.

“Các phản ứng có hại của thuốc xếp thứ tư trong 6 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Mỹ. Thống kê cho thấy chỉ từ năm 2004 đến 2006, sai sót trong điều trị ở Mỹ đã làm cho 238.337 trường hợp tử vong và chi phí chăm sóc y tế lên đến 8,8 tỷ USD”, ông Dũng nói.

Ở Đức, chi phí y tế do tác hại của thuốc gây ra là 588 triệu đô la một năm, ở Anh con số này là 847 triệu đô la. Còn theo dữ liệu cảnh giác dược tại Pháp, từ năm 1993-2009 ghi nhận 21.000 trường hợp bị tác dụng phụ do thuốc, 150 trường hợp có tác dụng phụ Parkinson.

Sự nguy hại từ phản ứng đi kèm của thuốc khiến các chuyên gia luôn đưa ra những cảnh báo dù mức độ nguy hại của thuốc là ở mức thấp. “Cụ thể, Vastarel với hoạt chất Trimetazidine vốn dùng điều trị cho bệnh nhân mạch vành, từ khi đưa ra thị trường vào năm 1964 luôn được cảnh báo để bác sĩ đề phòng tác dụng phụ khi kê toa cho bệnh nhân Parkinson", Phó tổng thư ký Hội dược học TP HCM nói.

Giáo sư Đặng Vạn Phước, Chủ tịch hội Tim Mạch TP HCM cũng cho rằng, cảnh giác dược là vấn đề quan trọng mà bác sĩ cần lưu tâm. Theo ông Phước, bác sĩ cẩn trọng đối với vấn đề này sẽ giúp người bệnh tránh được nguy cơ phản ứng thuốc.

Theo giáo sư Phước, chìa khóa cho quá trình an toàn thuốc là phải dự phòng và giám sát sử dụng. Về dự phòng, cần thực hành tốt sản xuất thuốc, phân phối và bảo quản, kê đơn thuốc, hướng dẫn điều trị chuẩn và phát thuốc.

Về giám sát, các bác sĩ nên nắm rõ các thông tin về phản ứng có hại của thuốc đã được ghi nhận trước đây hoặc chưa ghi nhận để từ đó khắc phục các sai sót trong điều trị, theo khuyến cáo của giáo sư Phước.