Bệnh nan y của ngành y

Bệnh nan y của ngành y

Ngày gửi: Thứ tư, 20:34, 28/3/2012

Một tờ báo đã so sánh số người tử vong vì lao “bằng tai nạn giao thông và HIV/AIDS cộng lại”. Trong khi đó, nếu không có một chính sách đúng và kịp thời, bác sĩ lao ở Việt Nam, nói không ngoa - chẳng mấy mà “tiệt chủng”.

Y học cổ truyền liệt lao, cùng với phong, cổ (cổ trướng), lại (ung thư) là "tứ chứng nan y". Nhưng dù là bệnh gây tử vong hàng đầu trong các bệnh truyền nhiễm, bệnh lao đã có thuốc chữa trị từ lâu và bệnh này có thể chữa khỏi hẳn...

Ấy vậy mà ngày 26.3, khi Bộ trưởng Bộ Y tế đăng đàn trả lời chất vấn, một con số kinh hoàng liên quan đến căn bệnh này đã được đưa ra: 30.000 người chết mỗi năm. Bình quân 82 người chết mỗi ngày. 

Ở Việt Nam, theo điều tra dịch tễ từ cách đây 5 năm, tỷ lệ người mắc lao phổi dương tính cao gấp 1,6 lần so với ước tính 90/100.000 dân của Tổ chức Y tế thế giới. Việt Nam cũng có tên trong cả 2 danh sách các nước có gánh nặng bệnh lao và gánh nặng lao đa kháng thuốc. Ấy vậy mà Bộ trưởng Bộ Y tế chỉ duy nhất một lần nhắc đến chữ "lao". Nhưng đó là lời kêu khó về tình trạng khan hiếm nhân lực điều trị bệnh lao, mà không giải thích nguyên nhân.

Còn nhớ năm ngoái, PGS-TS Đinh Ngọc Sỹ - Chủ nhiệm Chương trình Phòng chống lao quốc gia chua chát nói: "Cán bộ làm công tác chống lao đang "già đi" do không có người thay thế trong khi bệnh lao lại đang "trẻ lại". Tỷ lệ bác sĩ lao chỉ 1,58/100.000 dân, có lẽ còn ít hơn cả tỷ lệ bác sĩ pháp y. Và sự thiếu hụt này được ông Sỹ đánh giá "chính là nguyên nhân sâu xa của việc chỉ có khoảng một nửa số bệnh nhân lao ở Việt Nam được phát hiện".

Sự khan hiếm nhân lực trong ngành lao thực ra đã được kêu ca từ gần chục năm trước. Nhưng trong từng đó năm, ngành y tế đã làm gì, ngoài chuyện kêu ca? Tại nghị trường, Bộ trưởng Bộ Y tế mười mấy lần nhắc đến hai chữ "kinh phí", đã liệt kê ra vô số những nhóm giải pháp với giải pháp. Nhưng quanh đi quẩn lại toàn chỉ thấy chuyện cần "tiền" - hoặc trực tiếp từ các khoản thu "bổ đầu bệnh nhân" (viện phí), hoặc gián tiếp qua ngân sách - thực ra cũng là thuế do người dân đóng góp.

Theo Bộ Y tế, riêng chuyên khoa lao, chỉ có 1,5 bác sĩ/100.000 dân, với một số lượng "đếm trên đầu ngón tay", trong tình trạng "cứ 10 người dân có 4 người nhiễm lao". Nếu không có một chính sách đúng, và kịp thời, bác sĩ lao ở Việt Nam, nói không ngoa- chẳng mấy mà “tiệt chủng”. Khi đó, những từ ngữ như "quốc nạn" hay "sóng thần" cũng không đủ để mô tả thảm họa do căn bệnh- 4 thập kỷ qua đã không còn là một trong "tứ chứng nan y"- gây ra.