Sai lệch của thể thao Việt dưới góc độ dinh dưỡng

Vận động viên Việt Nam có thói quen ăn nhiều rau ít thịt trong khi cần bổ sung đạm để nuôi hệ thống cơ bắp, thiếu năng lượng nên họ khó đọ sức trên đấu trường quốc tế, theo bác sĩ y học thể thao Marco De Angelis.

Phó giáo sư, bác sĩ y học thể thao Marco De Angelis có hơn 20 năm kinh nghiệm cố vấn dinh dưỡng thể thao cho Ủy Ban Olympic Italy. Mới đây ông đã đến Hà Nội chia sẻ kinh nghiệm và giáo dục dinh dưỡng cho hơn 100 vận động viên và 50 bác sĩ của Bệnh viện thể thao Việt Nam.

Sự thất bại của tuyển thủ nước nhà trong giải AFF Cup 2012 khiến người hâm mộ thất vọng. Bên cạnh chiến thuật, chế độ tập luyện, chuyên gia này đề cập nhiều tới bản chất của dinh dưỡng đối với thể thao đỉnh cao. Ông cho rằng đây là một trong hai nền tảng quan trọng, cùng với chế độ tập luyện, để nâng cấp vận động viên Việt Nam đạt tới trình độ quốc tế.

Phó giáo sư, bác sĩ y học thể thao Marco De Angelis – Ban cố vấn Dinh dưỡng Herbalife chia sẻ kinh nghiệm cho thể thao đỉnh cao trong hội nghị tại Hà Nội.

Dinh dưỡng liên quan trực tiếp đến thể lực của các vận động viên Việt Nam. Thực tế, các đội tuyển bóng đá nam thường bị đuối sức ở hiệp hai ở các giải đấu Đông Nam Á hoặc châu Á, các tuyển thủ Taekwondo thua ngay từ nền tảng thể lực mỗi khi chạm chân đến đấu trường Olympic hay bơi lội. Không có thể lực tốt, vận động viên Việt Nam rất khó có thể đọ sức trên đấu trường thế giới, cạnh tranh được với những quốc gia khác tại các kỳ ASIAD, Olympic hay giải vô địch châu lục, thế giới.

Bác sĩ Marco De Angelis cũng chỉ ra một số thực trạng trong dinh dưỡng thể thao mà Việt Nam cũng như một số nước đang gặp phải. Đầu tiên là thói quen ăn uống nhiều rau nhưng ít thịt của các vận động viên. Ông cho rằng, những người tập luyện với cường độ cao rất cần bổ sung đạm không béo để nuôi hệ thống cơ bắp khỏe mạnh và đầy năng lượng. Việc ăn nhiều rau ít thịt giúp họ không bị tích mỡ, nhưng tỷ trọng phát triển hệ thống cơ lại rất thấp.

Sai lầm lớn nhất là một số các bác sĩ dinh dưỡng và huấn luyện viên chỉ quan tâm đến tổng lượng calo tiêu chuẩn cần thiết trong một ngày dành cho vận động viên. Họ cho rằng chỉ cần bù đắp lượng calo thiếu hụt sau khi tập luyện là xong. Trên thực tế, nạp quá nhiều calo trong một bữa mà cơ thể sau đó không tiêu hóa hết thì rất nhiều chất sẽ bị đào thải, đến buổi tập tiếp theo, vận động viên lại thiếu năng lượng cần thiết.

Phó Tổng cục trưởng tổng cục thể dục thể thao Lâm Quang Thành trao kỷ niệm chương cho Phó giáo sư, bác sĩ Marco De Angelis.

Ông Marco De Angelis cho biết, cách tiếp cận vấn đề đúng là chia tổng lực calo cần thiết cho vận động viên thành nhiều bữa ăn trong một ngày để cơ thể hấp thụ, trong đó tính toán hợp lý lượng calo và thời điểm của từng bữa ăn phù hợp với chương trình tập luyện của họ. Một sai lầm khác là sự thiếu hiểu biết về vai trò của từng chất như đạm, vitamin, chất xơ… với hoạt động của cơ thể để có thể cho vận động viên ăn đúng, ăn đủ thực phẩm và ăn đúng lúc.

Theo phân tích của bác sĩ De Angelis, nếu cơ thể người bình thường là một chiếc xe hơi, cần nạp nhiên liệu, dầu nhớt, thay thế phụ tùng định kỳ để vận hành những khối lượng công việc của đời sống hằng ngày thì cơ thể vận động viên là những siêu xe Ferrari F1, phải được liên tục nạp đủ xăng, thay nhớt thường xuyên và những thứ cần thiết khác để sẵn sàng đốt hết năng lượng cho những buổi tập với khối lượng nặng để nâng cao thành tích.

Ông cho rằng nếu như luyện tập là "cha đẻ" của thành tích đỉnh cao thì dinh dưỡng chính là "mẹ đẻ" và tâm lý là "cô giữ trẻ". Ba cột trụ chính này giúp vận động viên tạo ra những thành tích thần kỳ và luôn vươn tới kỷ lục. Theo đó, họ cần có một chế độ dinh dưỡng tốt để cơ thể luôn dồi dào năng lượng và đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho một chế độ tập luyện liên tục với cường độ cao.

Trao đổi với các bác sĩ, huấn luyện viên, vận động viên của Việt Nam, bác sĩ De Angelis cho rằng để xây dựng chế độ dinh dưỡng đúng đắn, phù hợp với đặc điểm từng môn, từng người tập là vấn đề phức tạp. Trong đó bản thân vận động viên và bác sĩ dinh dưỡng phải nắm rất rõ yêu cầu của quá trình luyện tập và khả năng của vận động viên thể hiện thông qua tiêu thụ năng lượng và chế độ dinh dưỡng hiện tại. Điều này cũng sẽ dẫn đến một sự thay đổi căn bản về cách, chế độ ăn uống và tiếp cận với dinh dưỡng bổ sung cho các tuyển thủ đỉnh cao.

Nhiều bác sĩ cho rằng, đến sát thời điểm thi đấu, vận động viên cần bổ sung dinh dưỡng để tăng cường sức khỏe. Marco De Angelis khẳng định: "100% thành tích thi đấu tốt do thể lực có được từ chế độ dinh dưỡng tốt. Chế độ dinh dưỡng này không dựa trên bữa ăn gần nhất mà cần tích lũy trong thời gian dài, là tổng thể dinh dưỡng cho cả quá trình tập luyện. Kinh nghiệm này đã được kiểm chứng ở các vận động viên của Italy và Trung Quốc".

Những kinh nghiệm trên được Phó giáo sư, bác sĩ y học thể thao Marco De Angelis chia sẻ nhân dịp tới Việt Nam dự Hội nghị Khoa học quốc tế "Phát triển thể thao - Tầm nhìn Olympic", nằm trong chương trình hợp tác giữa Herbalife với Tổng cục Thể dục thể thao. Qua đó, ông lên kế hoạch chuẩn bị lực lượng cho đoàn thể thao Việt Nam tham dự SEA Games 27 và 28, ASIAD 17 và Olympic 2016.